Het zal de opkomende markten zwaar vallen om de volgende fase van productiviteitsgroei te realiseren, schrijft Alex Wolf, econoom opkomende markten bij Standard Life Investments. Opkomende markten vormen geen homogene groep, onderling zijn er grote verschillen op uiteenlopende gebieden, maar wat de meeste opkomende markten wel gemeen hebben, is een structureel lagere productiviteitsgroei sinds de financiële crisis.
De meeste grote opkomende markten zien zich geconfronteerd met een afname van de productiefactoren kapitaal en arbeid. De toekomstige economische groei zal dus vooral moeten komen van productiviteitsverbetering. Volgens onderzoek van JP Morgan werd de groei van opkomende markten vóór de financiële crisis gelijkmatig gedreven door productiviteitsverbetering en toenemende input van kapitaal en arbeid.
Echter, sinds de financiële crisis is de productiviteitsgroei onverbiddelijk teruggelopen, terwijl de input slechts bescheiden is afgenomen. Dit duidt erop dat de groeivertraging in de opkomende markten toch vooral een productiviteitsprobleem is. Daar is wel een aantal verklaringen voor te vinden, zoals misallocatie van kapitaal, zombiebedrijven die dankzij de lage rente overeind blijven, weinig vooruitgang in structurele hervormingen en deregulering, en vertragende globalisering.
China
China is een goed voorbeeld van een opkomende markt waar de productiviteitsgroei verandert en hervormingen noodzakelijk zijn. De grote demografische veranderingen beperken het arbeidsaanbod en de groei van de kapitaalvoorraad in het huidige tempo wordt belemmerd. Wil China de economische groei handhaven, dan zal de productiviteit moeten toenemen. Voor de crisis kon de productiviteit toenemen door uitbreidende globalisering en groei van de wereldhandel.
Nu zal het momentum gevonden moeten worden in binnenlandse hervormingen, maar de resultaten daarvan zijn niet meteen zichtbaar in economische groei en inkomen. Daardoor kan de weerstand – sociaal en politiek – fors zijn. Sinds de crisis stimuleert de overheid budgettair en monetair, maar het leidt tot een economie die eigenlijk steeds meer afhankelijk wordt van stimulering.
Vertraging
Een bepaalde mate van vertraging in de productiviteitsgroei is normaal als een economie volwassen wordt omdat een groeiende dienstensector en hogere inkomens de mogelijkheid voor inhaalgroei en de adoptie van technologie beperken. Uit onderzoek van de Aziatische ontwikkelingsbank blijkt dat nagenoeg een kwart van de afname in de productiviteitsgroei in China verklaard kan worden uit de excessieve investeringen. Ook neemt het aandeel van staatsbedrijven in de totale investeringen niet meer af in het post-crisis tijdperk en is in de afgelopen jaren zelfs toegenomen.
Dit heeft een nadelig effect op het concurrerend vermogen van Chinese bedrijven omdat niet-productieve bedrijven niet alleen in leven worden gehouden, maar zelfs in staat worden gesteld meer marktaandeel te verkrijgen ten koste van meer concurrerende private bedrijven. Het zal moeilijk worden voor China en andere opkomende markten om de volgende stap te maken in de productiviteitsgroei.
