Grondstoffen zijn 2018 goed gestart. Sinds medio december zijn ze met 6,5% gestegen. De prestaties worden breed gedragen en niet alleen door de gestegen olieprijzen vanwege de onrust in Iran, maar ook door een rally in edel- en industriële metalen en landbouwproducten, zegt James Butterfill, hoofd onderzoek van ETF Securities.
Goud
Hoewel Butterfill verwacht dat de Fed het beleid zal blijven verkrappen, denkt hij dat de neerwaartse risico’s voor goudprijzen beperkt zijn omdat de reële rentetarieven onder druk blijven staan als de inflatie in de VS sneller stijgt. Een schok, zoals een correctie van de aandelenmarkt, kan echter ervoor zorgen dat de goudprijs stijgt. Per saldo verwacht Butterfill in 2018 weinig veranderingen in de goudprijs. Beleggers blijven ondanks het stijgende renteklimaat optimistisch over goud, omdat zij goud zien als een verzekering tegen geopolitieke zorgen in plaats van als een belegging, meent Butterfill.
In het bull-case scenario van ETF Securities, waarin de Fed meer accomoderend is, zou de goudprijs kunnen oplopen tot USD 1420 per troy ounce. Er zijn ook tal van risico’s die de vraag naar goudfutures kunnen opdrijven:
- Het wapengekletter tussen VS / Japan / Zuid-Korea en Noord-Korea houdt aan
- De schijnoorlog tussen Saoedi-Arabië en Iran escaleert
- Een ongeordende afbouw van de Chinese schuldenberg
- De Italiaanse politiek raakt verlamd door het onvermogen om na de verkiezingen een regering te vormen
- Het Catalaanse onafhankelijkheidstreven duwt Spanje in de richting van een burgeroorlog
- Een potentiële tweede algemene verkiezingen in Duitsland
- Marktvolatiliteitsmeters zoals de VIX (aandelen), MOVE (obligatie) pieken als yield-trades worden afgbouwd
In het bear-case scenario van ETF Securities verhoogt de Fed de rente vier keer in 2018 om de inflatieverwachtingen in te dammen. De nominale rente op 10-jarige Treasuries stijgt naar 3,3% aan het einde van het jaar en de Amerikaanse dollar apprecieert. Tegen het einde van het jaar daalt de inflatie tot 1,6%. In dit scenario hebben geopolitieke risico’s of een negatieve schok van de financiële markten geen invloed. In dit scenario zou goud kunnen dalen tot USD 1110 per troy ounce tegen het einde van 2018.
Olie
In 2018 zal de Amerikaanse olieproductie waarschijnlijk een recordhoogte bereiken, die de cycluspiek van vóór de prijzenoorlog in 2014 overschrijdt en boven het laatste record van 10 miljoen vaten in 1970 uitkomt. Er is weinig indicatie dat de backwardation in de futures de Amerikaanse olieproductie verhindert verder te groeien. Tenzij beleggers voortdurend aan geopolitieke risico’s worden herinnerd, heeft de premie op de olieprijs de neiging binnen enkele weken weer te verdwijnen.
De voorraden zijn gedaald in de OESO-landen, maar het is onwaarschijnlijk dat deze zal aanhouden. De schalieolieproductie in de VS kan break-even draaien op bijna USD 40 per vat. NU WTI-olie tegen USD 60 per vat wordt verhandeld, is er voldoende ruimte om winst te maken. ETF Securities verwacht dan ook dat het olieaanbod sterk zal groeien.
Eind 2017 zorgden de OPEC en de tien niet-OPEC-partners voor de best mogelijke naleving tot op heden van het productiebeperkingsakkoord. ETF Securities verwacht dat de naleving van de verlenging van de overeenkomst, die eind november werd aangekondigd, in 2018 niet aan de verwachtingen zal voldoen. De wens van Rusland om een exit-strategie te bespreken en het akkoord in juni van dit jaar opnieuw te beoordelen, geeft aan dat de wil van de niet-OPEC-partners afneemt. Nu het aanbod in de VS toeneemt en de OPEC waarschijnlijk zijn belofte niet kan nakomen om de productie consequent te beteugelen, verwacht Butterfill dat het olieaanbod zal groeien. Tegelijkertijd is het onwaarschijnlijk dat de vraag in het huidige tempo blijft groeien, waarbij de prijzen het afgelopen jaar met 33% zijn gestegen. ETF Securities verwacht dat de olieprijs in 2018 in de range van USD 45 – 60 per vat zal blijven hangen. Een significante geopolitieke schok in het Midden-Oosten zou echter wel tijdelijke prijspieken kunnen veroorzaken.
Industriële Metalen
ETF Securities verwacht dat industriële metalen in 2018 uitstekend zullen presteren. Ze zullen waarschijnlijk het meest profiteren van de verbetering van de groei van de opkomende markten en tegelijkertijd verwacht Butterfill dat er in 2018 een aanbodtekort zal ontstaan door het gebrek aan investeringen in de mijnbouwinfrastructuur.
De vraag in opkomende markten is cruciaal voor de grondstoffenmarkten. Zij vertegenwoordigen 70% van de vraag naar industriële metalen. ETF Securities verwacht dat enige zwakte van de grondstoffenprijzen grotendeels zal worden gecompenseerd door een sterke groei van de vraag, onder leiding van China. Hoewel er zorgen blijven bestaan over de Chinese schuldenberg, zijn Chinese beleidsmakers bereid gebleken om het financiële systeem te ondersteunen met maatregelen om het financiële klimaat te versoepelen.
Vanaf het moment dat de prijzen van industriële metalen in 2011 begonnen te dalen, stortten de kapitaalinvesteringen in de mijnbouwsector in. Medio 2017 waren de kapitaaluitgaven van de grootste 100 mijnen 60% lager dan medio 2013. Gezien de lange vertragingstijden achter de investeringen en de voltooiing van mijnen, verwacht ETF Securities niet dat de krapte in het aantal mijnen snel zal verdwijnen.
Mijnbouwers zijn voorzichtig geweest met het verhogen van de kapitaalinvesteringen terwijl ze wachtten op het herstel van de prijzen. Historisch gezien is er ongeveer een jaar vertraging tussen een herstel van de prijs en een herstel van de kapitaalinvesteringen. Het is waarschijnlijk dat als in 2018 de grondstoffenprijzen blijven stijgen, dat dan ook de groei van de kapitaalinvesteringen positief wordt. Maar vier jaar lang gebrekkige investeringen in de mijnbouwinfrastructuur hebben behoorlijke schade aangericht is en is de reden dat industriële metalen een aanbodtekort blijven vertonen.
Historisch gezien richten metaalmarkten zich op een nieuw evenwicht twee jaar nadat de winstmarges van de mijnbouwers de absolute bodem hebben bereikt. De winstmarges daalden begin 2016 tot een dieptepunt van 2% en zijn sindsdien hersteld tot iets meer dan 7%. Dus als een herhaling van historische patronen zich voordoet, zou het aanbod aan het einde van 2018 moeten beginnen te verbeteren, maar het kan nog jaren duren om weer in evenwicht te komen.