Wat is een recessie? Dit lijkt een gemakkelijke vraag. De meeste beleggers en analisten zouden antwoorden dat twee opeenvolgende kwartalen van negatieve BBP-groei de gangbare vuistregel is voor de definitie van een recessie. Dat is niet helemaal het geval. Daarom betekent het feit dat de BBP-groei in het tweede kwartaal van de VS in het krimpgebied ligt (na een negatief resultaat van min 1,4% in het eerste kwartaal) niet noodzakelijk dat de Verenigde Staten zich in een technische recessie bevinden. Dat zegt Christopher Dembik, macro-econoom bij Saxo Bank.
De gangbare definitie in de meeste landen is twee opeenvolgende kwartalen van negatieve BBP-groei. In het eerste kwartaal nam de BBP-groei in de VS met 1,4% af. In het tweede kwartaal kromp de economie met 0,2% ten opzichte van het eerste kwartaal, zo werd donderdagmiddag bekend.
Niet eenvoudig
Dit zou betekenen dat de Verenigde Staten zich in een technische recessie bevinden. Dit is echter niet zo eenvoudig. De officiële definitie van een recessie in de Verenigde Staten verschilt van die in andere landen. Het Amerikaanse National Bureau of Economic Research (NBER), een onafhankelijk orgaan dat in 1920 werd opgericht, is de officiële recessiesurveillant. Het definieert een recessie als een ‘aanzienlijke daling van de economische activiteit die zich over de gehele economie uitstrekt en langer dan een paar maanden duurt’.
Verscheidene variabelen worden in aanmerking genomen, zoals: werkgelegenheid (zowel bij bedrijven als bij huishoudens), reële consumentenbestedingen, reële verkoopcijfers in de be- en verwerkende industrie en de handel, industriële productie en reëel persoonlijk inkomen (exclusief overheidsoverdrachten zoals werkloosheidsverzekering).
Grondig herzien
Verrassend genoeg baseert de NBER zich voor een groot deel niet op het BBP. Het wordt wel in aanmerking genomen. Maar het speelt een kleine rol bij de beoordeling van de realiteit van een recessie. Daar zijn goede redenen voor. Het BBP wordt slechts per kwartaal bekendgemaakt. Het wordt nog jaren na de eerste publicatie grondig herzien. Het kan ook worden vertekend door een aantal sectoren. De kwestie van de revisies is nu actueel. Veel economen denken dat het BBP in het eerste kwartaal van de VS uiteindelijk positief zal worden herzien (dit is logisch op basis van de gegevens over het bruto binnenlands inkomen – dat kan worden beschouwd als een schatting aan de inkomenszijde, terwijl het BBP een schatting aan de productiezijde is). Verwacht wordt dat de particuliere binnenlandse eindvraag (die staat voor consumptie + bedrijfsinvesteringen in vaste activa + woningen) vooral opwaarts zal worden herzien.
Bij Saxo Bank geven wij de voorkeur aan deze metriek omdat deze meer samenhangt met de toekomstige BBP-groei. Als dit gebeurt, zal de drempel van ‘twee negatieve kwartalen’ (die voor marktdeelnemers zo belangrijk is) zeker niet worden gehaald.
Tweede vraag
Nu, laten we een tweede vraag stellen: Zitten we in een recessie? Kort antwoord: waarschijnlijk niet, afgaande op de belangrijkste indicatoren waarnaar het NBER en economen kijken.
Dit betekent niet dat de Verenigde Staten uit deze cyclus zullen komen zonder een recessie of een recessionette (term bedacht door de Amerikaanse econome Diane Swonk om een gezonde inkrimping van de BBP-groei te omschrijven die de inflatie doet dalen). Dit zal afhangen van verschillende factoren die we nu nog niet volledig kunnen inschatten, zoals de snelheid waarmee het monetaire beleid wordt verkrapt en het effect daarvan op de algemene economie of het effect van de aanhoudende Chinese stimuleringsmaatregelen op de wereldeconomie. Er is nog veel onzekerheid en er zijn veel vertragingen, waardoor het moeilijk is voorspellingen te doen over het tempo van de economie in de nabije toekomst.
Stijgende indicatoren
Op basis van de indicatoren waaraan het NBER de meeste aandacht besteedt, kunnen we het er echter allemaal over eens zijn dat de Verenigde Staten zich nu zeker niet in een recessie bevinden. Ze stijgen allemaal nog steeds of hebben een vlakke stand bereikt. Maar er is geen sprake van een significante daling. Als we kijken naar meer real-time indicatoren (de indicatoren van de NBER zijn meestal retrospectief), ziet de economie er nog steeds goed uit, zij het vertragend. Vooral de toestand van de arbeidsmarkt stemt niet overeen met een economie in recessie. In juni hadden de Verenigde Staten 98% van de banen die tijdens de pandemie verloren waren gegaan, teruggewonnen, en alle banen in de particuliere sector die aan het begin van de uitbraak verloren waren gegaan, zijn teruggewonnen. De werkloosheid is in 2022 op een historisch dieptepunt gebleven. De werkloosheidsclaims zijn iets gestegen. Maar dit kan gedeeltelijk worden verklaard door seizoensinvloeden. Het aantal vacatures is licht gedaald. Maar ze zijn nog steeds zeer hoog.
Natuurlijk zijn er scheuren in het fundament van het herstel aan het ontstaan. Niemand kan dat ontkennen. Er is ook veel ruis in de gegevens als gevolg van het pandemie-effect, waardoor het ook moeilijker is dan gewoonlijk om de economie te lezen. Toch zijn dit volgens ons geen tekenen van een recessie-economie. Daarom moeten we de cijfers van donderdag zeker niet te veel interpreteren. Zij zijn volatiel en sterk aan herziening onderhevig.
