Vertrekt ook Tata uit Nederland?

De oorlog in Oekraïne, de energiecrisis, dure boodschappen en woningnood. Er is voor de plannen van het kabinet veel geld nodig en dat moet ergens vandaan komen. Grote multinationals, die over het algemeen nog steeds veel geld verdienen, lijken een aantrekkelijk doelwit.

Het invoeren van een hogere winstbelasting is niet zonder risico’s. Zagen we eerder al Shell, Unilever en DSM fiscaal uit Nederland vertrekken, Tata Steel in IJmuiden is een volgende kandidaat. Het Indiase bedrijf is belangrijk voor de werkgelegenheid in Nederland, maar heeft andere opties. Nu het Westen overhoop ligt met China is India als land nadrukkelijk in trek bij investeerders. Ook op het bestuur van Tata Group, de holding company van het conglomeraat, wordt veel druk uitgeoefend om meer in eigen land te investeren. Wordt het zwaarder belasten van multinationals voor de vervuilende staalproducent het laatste zetje om Tata over de grens heen te helpen?

Waterstof als reddingsboei

Het kabinet-Rutte IV is bereid ver te gaan om te verduurzamen. In het geval van Tata wordt fors ingezet op waterstof als energiedrager van de toekomst. Zware industrie is niet te elektrificeren, waterstof kan uitkomst bieden. Het kabinet maakt haast met het Holland Hydrogen 1 project, dat in Rotterdam de grootste groene waterstoffabriek van Europa moet realiseren. Shell is nauw betrokken bij de realisatie die beoogd wordt voor 2025, Tata is een van de mogelijke afnemers. Eind augustus maakte Tata bekend zelf ook €65 miljoen te investeren om een transitie naar waterstof verder te onderzoeken. Maar of het genoeg gaat zijn?

Aandeelhouders gericht op groei

Het spanningsveld is en blijft dat aandeelhouders van bedrijven op zoek zijn naar winstgroei. De toekomst van waterstof voor de industrie is nog onzeker. Ontwikkelingskosten, vergunningen, technologische ontwikkelingen die groene waterstof concurrerend moeten maken met fossiele brandstoffen en de aankoop van emissierechten tot het zover is maken ook de winstgroei voor een bedrijf als Tata Steel onzeker. Juist nu India ‘booming’ is (zie grafiek) kan het kwartje zo maar de kant van een vertrek uit Nederland op vallen. Voor de Nederlandse overheid, die voor het eerst in 50 jaar weer het woord ‘industriepolitiek’ in de mond heeft genomen, staat er op Prinsjesdag 2022 veel op het spel.