De tegenvallende cijfers over de werkgelegenheid in de Verenigde Staten over april en mei deed vrezen dat de arbeidsmarkt momentum verloor. Maar de cijfers over juni laten weer een ander beeld zien. Jeremy Lawson, hoofdeconoom bij Standard Life Investments (SLI), is van mening dat de arbeidsmarkt in de VS verder aantrekt in de tweede helft van het jaar. Maar dat gebeurt in een gematigder tempo.
Het Amerikaanse arbeidsparticipatiecijfer ligt nog altijd 3,3 procentpunt lager dan voor de crisis en 4,6 onder de piek van 2000. Met de daling van de arbeidsparticipatie is ook de samenstelling van de beroepsbevolking sterk veranderd. De arbeidsparticipatie van jonge Amerikanen tussen 16-19 jaar is 17,8 procentpunt gedaald sinds juni 2000 en de arbeidsparticipatie van 55-plussers is vanaf midden jaren ’90 gestaag gestegen tot aan de financiële crisis, waarna de trend is afgevlakt. Het 55+ cohort zal als bestanddeel van de Amerikaanse bevolking in omvang blijven toenemen en tenzij de arbeidsparticipatie van 55-plussers groeit, zal het totale arbeidsparticipatiecijfer onder druk blijven staan.
“Dezelfde problematiek speelt in Europa”, stelt macro-econoom Stephanie Kelly. “In ontwikkelde markten is de bevolkingssamenstelling ten aanzien van arbeidspotentieel niet goed. Door betere voeding, hygiëne en medische zorg is de gemiddelde levensverwachting toegenomen. Aan de andere kant van het spectrum daalt het geboortecijfer.” Het vruchtbaarheidscijfer bedraagt volgens Kelly 1,56 en dat is ver onder het vervangingscoëfficiënt van 2. De bevolking van Europa vergrijst en daarmee verschuift ook de verhouding van het bevolkingsdeel dat afhankelijk is van de beroepsbevolking, dat tussen 1985 en 2015 is gegroeid is van 20% tot 31%.
Beleidsmakers staan voor grote uitdagingen, stellen Kelly en Lawson. Zij kunnen elke cyclus opnieuw met monetair en bestedingsbeleid de impact op de werkgelegenheid verminderen, maar er zullen ook hervormingen nodig zijn om de arbeidspool op de lange termijn te vergroten om de demografische problematiek aan te pakken. De migrantencrisis in Europa heeft als positieve keerzijde dat de instroom van jonge potentiële arbeiders de bevolkingssamenstelling positief kan beïnvloeden. Training en integratie van deze nieuwe migranten is echter essentieel om deze kans te benutten.
