Asoka Wöhrmann, Chief Investment Officer van Deutsche Asset & Wealth Management (DeAWM), heeft zijn gedachten laten gaan over de sancties van het Westen tegen Rusland. Wat kunnen beleggers verwachten? Laat het op u inwerken.
Van politieke naar economische sancties
De recente crash van het passagiersvliegtuig MH17 in Oost-Oekraïne, die nog steeds niet officieel is opgehelderd, heeft de geschillen tussen het Westen en Rusland naar een ander niveau getild. Als gevolg van dit incident legt het Westen nieuwe sancties op aan Rusland.
Sancties:
• Een ander niveau
Terwijl vorige sancties voornamelijk gericht waren op individuen of bedrijven, hebben de nieuwe maatregelen een economisch dimensie. Zowel de Europese Unie (EU) als de Verenigde Statenn (VS) hebben de lijst met sancties uitgebreid met (onder meer) een verbod op langetermijnfinanciering (met een looptijd langer dan 90 dagen) van banken die eigendom zijn van de Russische staat en een verbod op toekomstige export van materiaal naar Rusland dat gebruikt kan worden voor olie-exploitatie of -productie.
• Hoop op een politieke oplossing
Toch laten deze sancties de deur open naar een oplossing die gebaseerd is op onderhandelingen. Het feit dat de sancties na 90 dagen opnieuw bekeken worden en bovendien geldig zijn voor een periode van twaalf maanden, laten zien dat er nog steeds hoop is op een mogelijke oplossing zonder dat striktere sancties nodig zijn.
Economische impact:
• Eurozone (EUZ)
Directe effecten met name op de handel: De directe invloed van de handelssancties op de economie in de Eurozone ligt in 2014/15 tussen de 0,1 en 0,4 procentpunt van het bbp, hoewel verzachtende effecten vanuit andere opkomende regio’s meegerekend moeten worden. Negatieve effecten zijn afhankelijk van de mate waarin het binnenlandse economische sentiment door de sancties geraakt worden en ook van de reactie van Rusland. Tot nu toe is de groei in de eurozone voornamelijk gedreven door de binnenlandse vraag.
• Rusland
Groei krijgt nog meer klappen: De groeiverwachtingen zijn al laag tot negatief. Verdere verslechtering is mogelijk als gevolg van potentieel duurdere of moeilijker te verkrijgen financiering voor banken en bedrijven Als gevolg daarvan zal de groei van kredietverlening afnemen.
Potentiele gevolgen voor aandelen- en obligatiemarkten:
Aandelen
• De eerste reactie is positief
Aanvankelijk reageerde de Russische markt positief, waarschijnlijk omdat marktpartijen zwaardere sancties verwacht hadden.
• De banksector laat weinig directe effecten zien
De maatregelen hebben een directe impact op de banksector doordat ze Russische banken beperken in hun financieringen in euro’s en dollars. De Russische Centrale Bank heeft echter gezegd dat ze banken die te lijden hebben onder de sancties zou ondersteunen, waarmee ze de directe gevolgen verzacht en de sector stabiliseert. Er zijn enkele Europese banken met grote belangen in Rusland, maar over het algemeen is er geen reden tot grote zorg voor de sector.
• Energiesector vrijgesteld (grotendeels)
Ruslands belangrijkste sector, de conventionele olieproductie, is vrijgesteld van de sancties, maar de niet-conventionele oliewinning niet. Rusland produceert geen niet-conventionele olie, en heeft ook geen industrie van betekenis die actief gereedschap of uitrustingen maakt voor de energiesector.
• Handel zou kunnen afnemen
De handel zou af kunnen nemen omdat kortetermijnleningen geraakt worden door de maatregelen. De totale invloed is vooralsnog echter nog niet te bepalen.
Obligaties
• Toegang tot de markten
Bedrijven hebben beperkte toegang tot de markten, maar de sancties hebben geen betrekking op Russische overheid. Wij verwachten niet dat de negatieve groeiverwachtingen invloed hebben op de financieringsvoorwaarden, omdat de verwachtingen toch al laag waren. Toch moet rekening worden gehouden met de mogelijkheid dat de sancties na de herziening over drie maanden gehandhaafd blijven. Ook moet er rekening mee worden gehouden dat de reactie van Rusland gevolgen kan hebben.
• Gebalanceerde waardering
Hoewel Rusland meer exporteert naar de rest van de wereld dan importeert en daardoor hoge deviezenreserves heeft, kan zijn kredietwaardering verder verlaagd worden. De vooruitzichten van alle kredietbeoordelaars zijn al negatief en een verdere verslechtering van de situatie kan de balans doen omslaan naar een verlaging van de kredietwaardigheid van Rusland tot onder investment grade.
• Nieuwsgestuurde bedrijfsobligatiemarkt
Kredietrisico voor Russische bedrijven zal beïnvloed blijven worden door nieuwsberichten over sancties of tegenmaatregelen. Gesanctioneerde bedrijfsobligaties versus niet-gesanctioneerde bedrijfsobligaties reageren verschillend, maar tot nu toe zijn de koersbewegingen geen afspiegeling van de fundamentele positie van de bedrijven (bijvoorbeeld ten opzichte van een zwakkere binnenlandse economie of grotere versus lagere afhankelijkheid van externe financiering).
Als de sancties gehandhaafd blijven na de herziening, dan kunnen in de koersen van Russische bedrijfsobligaties in toenemende mate de consequenties voor liquiditeit, herfinanciering en kredietpositie worden verwerkt.
Compenserende factoren zouden kunnen zijn: de Russische regering die expliciet Russische bedrijven ondersteunt in de vorm van toezeggingen om Russische bedrijven te ondersteunen middels bancaire kapitalisering, en door bedrijven makkelijk toegang te geven tot financiering. Het wordt belangrijk om goed naar bedrijven te kijken die eigendom zijn van individuen die op de lijst met gesanctioneerden staan.
• Portefeuille-uitstroom zal versnellen
De uitstroom van beleggingen zou verder kunnen toenemen, waardoor reserves gebruikt kunnen worden om de roebel te stabiliseren. Als in Rusland een geldtekort ontstaat, zou de centrale bank liever zijn obligaties verkopen dan de goudreserves aanspreken. Als gevolg van de korte looptijd van deze obligaties (centrale banken van opkomende markten hebben meestal alleen kortlopende obligaties) lijkt het onwaarschijnlijk dat dit grote gevolgen zal hebben voor de internationale obligatiemarkten.
Conclusie:
De EU en de VS gaan richting een derde niveau in de sancties, waarmee ze een keerpunt in het conflict markeren. In de toekomst zijn twee uitkomsten mogelijk: escalatie of de-escalatie.
De gevolgen voor de Russische economie en markten zijn op korte termijn beperkt, doordat Rusland nog steeds in staat is zichzelf te financieren en doordat zijn belangrijke energiesector buiten de sancties valt.
Maar de looptijd van de sancties en Ruslands reactie zijn bepalende factoren. DeAWM zal de situatie nauwkeurig blijven volgen en alert zijn op neerwaartse risico’s en positieve kansen.
