Het kostte heel wat getouwtrek, maar de Britse premier David Cameron is er eind februari uitgekomen met de regeringsleiders van de andere 27 lidstaten van de Europese Unie (EU). Hoewel hij nog steeds niet van Brussel houdt, pleit hij nu met hart en ziel voor het EU-lidmaatschap. De Britse kiezer is nu aan zet om te beslissen of het Verenigd Koninkrijk behouden blijft voor de EU.
Populairder zal Cameron er niet op zijn geworden bij een groot deel van zijn collega’s uit de EU, maar dat zal hem niks kunnen schelen. Hij kon na de onderhandelingen over de voortzetting van het Britse lidmaatschap als winnaar het vliegtuig naar huis nemen. De voorwaarden voor het Verenigd Koninkrijk zijn gewijzigd. Twee dagen werd intensief onderhandeld over de verlanglijst van de Britse premier.
De EU-leiders lieten Cameron zweten en Cameron liet de EU-leiders zweten. Cameron ziet er weliswaar niet uit als een Engelse bulldog, maar hij was wel net zo vasthoudend. Hij had een missie en zette zijn tanden in de broekspijpen van de leiders van de overige 27 lidstaten van de EU. En zo kwam er uiteindelijk een deal. Heel veel beleggers zullen beetje opgelucht adem hebben gehaald nu deze horde is genomen. Maar het zal nog een tijd onrustig blijven.
Dat Cameron nu voor Europa kiest, wil nog niets zeggen. Want op 23 juni moet de belangrijkste horde worden genomen tijdens het referendum over het lidmaatschap dat Cameron beloofde uit te schrijven, nadat de Conservatieven een kolossale overwinning hadden behaald in mei van 2015 en zo een meerderheidsregering konden vormen.
Negatief vaarwater
Beleggers hebben alle reden om voorzichtig te zijn ten opzichte van het Verenigd Koninkrijk totdat het referendum achter de rug is, zo stelt Patrick Moonen, senior beleggingsstrateeg bij NN Investment Partners. “De meest waarschijnlijke uitkomst is dat het land binnen de EU blijft, maar het risico op Brexit is aanzienlijk.”
Ook Wouter Sturkenboom, senior beleggingsstrateeg bij het Britse Russell Investments, neemt een behoedzame houding aan. Russell kiest dan ook momenteel voor een onderweging van het land in de wereldwijde aandelenportefeuile. Maar dat heeft veeleer te maken met andere zaken dan een mogelijke Brexit. Ten eerste is de resultatencyclus van Britse aandelen in negatief vaarwater beland, waarvan Sturkenboom denkt dat dit voorlopig nog wel zal voortduren.
De beleggingsstrateeg wijt deze ontwikkeling aan de relatieve dominantie op de beurs in Londen van bedrijven die zich richten op energie, mijnbouw en basismaterialen. Ook is er een verband met de impact van de exposure die een belangrijk aantal ondernemingen heeft naar opkomende markten. De Sturkenboom ziet geen verbetering in 2016, eerder een verslechtering.
“Daarnaast bevindt de Britse economie zich al een jaar lang in een neerwaartse spiraal en dat heeft alles te maken met de vertraging van de wereldwijde economische groei. Daarom ga ik voor dit jaar uit van een economische groei van 2% in het Verenigd Koninkrijk.”
Mogelijke recessie
Een Brexit zorgt hoe dan ook voor een enorme toename van politieke en economische onzekerheid. “Die onzekerheid zal een verlammende uitwerking hebben op de bedrijfsinvesteringen en op de consumptie”, meent Moonen. “Het gevolg is een fikse recessie. Ook zou er een run kunnen ontstaan op Britse assets, die het pond dan sterk verzwakt en ervoor zorgt dat banken de kredietkraan moeten dichtdraaien.”
Hetal Mehta, Europees econoom bij Legal & General Investment Management, moet ook niet denken aan de kwalijke gevolgen van een mogelijk vertrek uit de EU. “Want dan kun je er vergif op innemen dat er wederom een beweging op gang komt die zich sterk maakt voor een tweede referendum in Schotland.” In dat landsdeel staat men over het algemeen vijandig tegenover het uit de EU stappen. Een meerderheid heeft weliswaar in 2014 vóór gestemd om in het Verenigd Koninkrijk te blijven, maar de Schotten zijn tegelijkertijd erg pro-EU.
Sturkenboom benadrukt dat een Brexit gaat betekenen dat alle Britse assets op korte termijn belast zullen worden met een risicopremie, wat in het bijzonder het geval zal zijn bij aandelen, obligaties en de valuta. “Nogal logisch vanwege de onzekerheid over hoe de relatie met de EU er uit zal komen te zien. Maar op de lange termijn zal de negatieve impact weer bijtrekken, omdat bepaalde landen uit de EU een goede handelsrelatie met de Britten willen blijven houden.”
Denk aan Duitsland en Nederland. Het Verenigd Koninkrijk is momenteel het derde exportland voor Nederland en staat op de vijfde plaats wat betreft import. Die relatie doet er voor de Britten toe, omdat de Britse economie niet buiten een goede toegang tot de Europese gemeenschappelijke markt kan. Met andere woorden: het Europese continent zal van cruciaal belang blijven voor de toekomst van de Britten.
Bookmakers
De door The Asset gevraagde beleggingsexperts en economen gaan er allen van uit dat een Brexit niet doorgaat, maar erkennen tevens allemaal dat het risico niet kan worden weg gevlakt. “De kiezers gaan in dit soort gevallen meestal voor de status quo, en nu lijkt dat nog meer zo te zijn omdat een stem om in de Unie te blijven wordt geadviseerd door alle grote partijen”, veronderstelt Ben Kottler, Institutional Equity Portfolio Manager bij MFS Investment Management.
“Ondanks het feit dat de belangrijkste partijen hun kiezers adviseren om te stemmen om in de EU te blijven, zien we dat in de wereld recentelijk een sentiment is ontstaan tegen de gevestigde orde, oftewel het establishment. Dat kan voor veel onrust zorgen. Als bijvoorbeeld de zorgen om de immigratie weer hoog opspelen deze lente dan neemt de kans op een stem voor een exit toe.”
Mehta ziet een staartrisico, maar niet zomaar een. “De uitslagen van opiniepolls liggen dicht bij elkaar. En dat is ook te zien bij bookmakers. Die houden serieus rekening met een mogelijke Brexit. Daar komt nog bij dat voorstanders van een exit erg gedreven zijn om hun land los te trekken van de EU en uit de polls blijkt dat deze groep meer genegen is om te gaan stemmen dan de voorstanders van het EU-lidmaatschap.”
Niet verdisconteerd
De kosten voor een uittreding uit de EU kunnen zowel voor de Britten als de EU zelf vervelend uitpakken. Het gaat niet alleen om de financiële kosten, ook de politieke kosten doen ertoe. “Een keuze om uit de EU te stappen, zal de deur open zetten voor de separatistische bewegingen in andere landen”, reageert Kottler.
Volgens Moonen betekent het niet doorgaan van een Brexit wellicht een lagere kans op politieke disintegratie elders. Bijvoorbeeld Catalonië. Dat gezegd hebbende, verwacht hij dat de rest van de EU bij een Brexit ervoor gaat zorgen dat de kosten hiervan voor het Verenigd Koninkrijk hoog zijn om andere landen te ontmoedigen ook uit de EU te stappen.
Kottler zegt dat het moeilijk te voorspellen is wat de impact zal zijn op de wisselkoers. En of Schotland als gevolg van deze uitkomst weer een referendum gaat houden om uit het Verenigd Koninkrijk te stappen om maar in de EU te blijven. “Het lijkt mij dat de markten deze risico’s niet volledig verdisconteerd hebben en dus kunnen we de komende maanden significante volatiliteit verwachten.”
