Door de overwinning van de Syriza-partij in Griekenland is er nu één onzekerheid van de baan, maar zijn er meteen wel een hele reeks andere gecreëerd. Hoe (on)waarschijnlijk is een compromis met Griekenland? En een ‘Grexit’?
Tegen een achtergrond van toenemend verzet tegen de voorwaarden van het reddingsplan voor Griekenland (die zijn opgelegd door de ‘trojka’ van leners: de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank (ECB) en het Internationaal Monetair Fonds) slaagde het land er niet in een president te benoemen in december 2014, wat leidde tot de ontbinding van het parlement en het uitschrijven van nieuwe verkiezingen voor 25 januari 2015.
Zoals verwacht behaalde de linkse antibesparingenpartij Syriza een klinkende overwinning, maar de mate van die overwinning overtrof de verwachtingen van de markt. Kort daarop kondigde Syriza een coalitie aan met de zeer rechtse, ook tegen besparingen gekante partij Onafhankelijke Grieken, een teleurstellende ontwikkeling omdat de markt liever een centrumlinkse coalitie had gezien met een partner die de meer extreme eisen van Syriza wat had kunnen temperen.
Twee kernvragen
Het huidige scenario houdt twee kernvragen in voor de wereldwijde aandelenbeleggers. Ten eerste: kan een coalitie die de voorwaarden van het reddingspakket van de trojka verwerpt en haar kiespubliek vrijwel onbetaalbare sociale programma’s heeft beloofd eigenlijk wel een compromis bereiken met de schuldeisers van het land dat de noodhulpkraan open houdt en Griekenland in de Europese Monetaire Unie kan houden?
En ten tweede, zo niet, wat kunnen de gevolgen zijn van een Griekse exit (‘Grexit’) voor de Europese financiële markten en ruimer gezien voor de wereldwijde aandelenmarkten?Al bij al was het verkiezingsresultaat nog slechter dan gevreesd, en de huidige regering heeft nu een mandaat om zich hard op te stellen tegenover de schuldeisers van de trojka. Syriza benadrukt echter dat het Griekenland in de eurozone wil houden en volgens de peilingen is een meerderheid van de Grieken het daarmee eens.
Hoewel wij niet kunnen zeggen waar deze situatie uiteindelijk in zal uitmonden, willen we er wel op wijzen dat diverse belangen op elkaar afgestemd lijken om een oplossing te vinden. Een mogelijk compromis zou zijn dat de trojka een beperkte schuldherstructurering en een vermindering van de besparingen aanbiedt, terwijl de nieuwe Griekse regering haar eisen voor schuldvermindering en agressieve uitgavenverhogingen mildert.
Trojka staat sterk
In de loop van de komende dagen zou de trojka het tijdschema voor de geplande herziening van het Griekse reddingsprogramma kunnen verlengen, al verwachten we niet dat de schuldeisers vers geld zullen aanbieden voor de nieuwe regering totdat het duidelijk maakt wat haar bedoelingen zijn inzake de bestaande schuldverplichtingen.
Volgens ons zit de trojka in de sterkste onderhandelingspositie. Griekenland wordt geconfronteerd met aanzienlijke financieringsvereisten in 2015-2016 en zijn banken hangen af van de ECB voor gunstige financieringsregelingen. Nu de kapitaaluitstroom versnelt en de toenemende economische onzekerheid de belastinginkomsten onder druk zet, zal de Griekse overheid haar schulden waarschijnlijk niet kunnen doorrollen of de beloofde sociale programma’s kunnen financieren zonder steun van de trojka.
Hoewel wij denken dat een compromis het meest waarschijnlijke scenario is, weten wij ook maar al te goed dat de geschiedenis bol staat van onvoorziene ontwikkelingen. Syriza is een echte linkse partij, van het soort dat al vele jaren niet meer aan de macht is geweest in een groot Europees land, en het is zeker niet onmogelijk dat de nieuwe leiding van het land, met haar sterke mandaat vasthoudt aan haar eisen (onder bedreiging van niet-betaling), die echter onaanvaardbaar zijn voor de trojka en de Duitse kiezers.
Onze portefeuilles
Per 31 december 2014 had slechts één van onze portefeuillestrategieën een, dan nog kleine, directe blootstelling aan Griekenland. Hoewel onze aanzienlijke beleggingen in de eurozone zouden kunnen worden getroffen door het door de Griekse instabiliteit veroorzaakte besmettingseffect op andere regionale economieën en markten denken wij dat het blok er nu sterker voorstaat dan enkele jaren geleden en dat dit nu dus minder te vrezen valt.
De oprichting van het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) en de regionale bankenunie zou, in combinatie met de invoering van beleidsmaatregelen, zoals de Outright Monetary Transactions en de aankoop van staatsobligaties in het kader van de kwantitatieve versoepeling, Europa heel wat resistenter tegen het besmettingsgevaar moeten maken dan tijdens de eerste golven van de regionale staatsschuldencrisis.
Griekenland vertegenwoordigt nog geen 2% van het bbp van de eurozone en de Griekse activa zijn grotendeels weggewerkt uit de balansen van de eurozonebanken, wat er ook op zou moeten wijzen dat een mogelijke impact op de bredere regio binnen de perken zal blijven. De markten leken daar de maandag na de verkiezingen alvast van uit te gaan.
Zij reageerden relatief rustig op het tegenvallende verkiezingsnieuws. Los van de kortetermijnimpact op het marktvertrouwen verwachten wij dan ook geen al te negatieve langdurige effecten van de Griekse gebeurtenissen over onze beleggingshorizon.
Norman Boersma, Cindy Sweeting en Heather Arnold zijn respectievelijk Chief Investment Officer, Director of Portfolio Management en Director of Research bij de Templeton Global Equity Group
