‘The Smart Factory’, ‘Industrial Internet’, ‘Factory 4.0’. Al deze concepten hebben te maken met een van de krachtigste trends voor de lange termijn in de wereldwijde industriële sector. Chris Berkouwer, aandelenanalist bij Robeco, heeft dit thema uitvoerig bestudeerd en geanalyseerd en bekeken hoe de fondsen van Robeco kunnen profiteren van deze trend.
Deze reis heeft hem gebracht naar interessante bedrijven in alle uithoeken van de wereld, van zeer gesloten robotproducenten in Japan tot leidende pioniers in de Verenigde Staten en Europa. Hij wijst op de drijvende krachten voor industriële automatisering.
Die valt uiteen in wat genoemde wordt ‘fabrieksautomatisering’ (het maken van dingen) en ‘procesautomatisering’ (het maken van materialen). Bij fabrieksautomatisering draait het om de spierkracht: aandrijvers en robotarmen moeten dagen achterelkaar steeds dezelfde taak kunnen uitvoeren. Bij procesautomatisering draait het daarentegen om het betere hersenwerk. Een centrale computer verteert continu bergen informatie en stuurt opdrachten naar de rest van de fabriek.
Robotica
In zijn zoektocht (en die van zijn werkgever) naar beleggingsmogelijkheden keek Berkouwer naar de gebieden met het hoogste potentieel voor groei en waardecreatie. Als een van de meest interessantste gebieden noemt hij in een visiestuk de robotica. “Robots zijn niet nieuw voor onze samenleving. Sterker nog, we kennen ze al ruim een halve eeuw. In het begin werden robots vooral ingezet om zeer eentonige en moeilijke taken uit te voeren in gevaarlijke omgevingen, maar tegenwoordig worden ze ingezet in steeds meer sectoren en toepassingen.”
Wereldwijd wordt de robotmarkt, die 10 miljard euro waard is, gedomineerd door vier grote spelers. Twee uit Japan (Fanuc en Yaskawa Electric), één uit Zwitserland (ABB) en een kleine Duitse speler (Kuka). Dit zijn ook de enige beursgenoteerde bedrijven die groot genoeg zijn om in te beleggen, zo stelt de analist.
China robotiseert snel
Berkouwer spreekt van een enorm groeipotentieel voor robots, vooral in China. “Het aantal robots in de wereld is exponentieel gegroeid. De robotverkoop is het afgelopen decennium gemiddeld met bijna 10% per jaar gestegen. In 2014 is het aantal getransporteerde industriële robots wereldwijd zelfs met 15% gestegen naar 200.000 eenheden. Deze ontwikkeling zal doorzetten, want robots worden steeds goedkoper, sneller en slimmer.”
Hij constateert dat ongeveer 70% van alle robots naar Zuid-Korea, Japan, Duitsland, de VS en China ging. “Dat is geen toeval, want deze landen zijn de grootmachten van de wereldwijde auto-industrie, de sector waar het meest gebruik wordt gemaakt van robotica. In 2013 werd China zelfs de grootste robotmarkt met een aandeel van 20% van het totale aanbod.” Hij noemt nog wat andere interessante feitjes. In de Japanse auto-industrie is 1 op de 6 werknemers een robot. In Duitsland is dit 1 op de 9, maar in China is dit nog maar 1 op de 45.
C-3PO op de werkvloer
Wat zit er eigenlijk achter de groeiversnelling van robotica? “Er zijn twee belangrijke drijfveren voor deze opwaartse trend: de opkomst van samenwerkende robots en de intrede van robots in niet-traditionele sectoren. Ten eerste duiken er zogenaamde samenwerkende robots op, oftewel CoBots. Jazeker, robots werken niet meer alleen vanuit een kooi. Binnenkort werken we met ze samen op de werkvloer. C-3PO uit Star Wars of de welbespraakte HAL 9000 uit ‘A Space Odyssey’ wordt realiteit.”
Daarnaast worden robots niet meer hoofdzakelijk gebruikt in de traditionele auto-industrie, maar ook steeds vaker in sectoren als elektronica, luchtvaart, levensmiddelen & dranken en medische toepassingen. De International Federation of Robotics (IFR) verwacht dat de robotmarkt door deze ontwikkelingen in 2015-2017 minimaal met 12% per jaar zal groeien en in China zelfs met 25%.
