We staan aan de vooravond van een ingrijpende verandering, waarvan de gevolgen even verstrekkend zullen zijn als die van de industriële revolutie, de uitvinding van de verbrandingsmotor en het informatietijdperk dat eind twintigste eeuw begon. De nakende revolutie betreft het inzetten van robots.
Deze omwenteling is het gevolg van doorbraken in automatisering, verbeterde rekenkracht van computers en de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. Apparaten kunnen tegenwoordig eindeloos veel meer dan de basale, repetitieve taken op productielijnen waarmee ze vaak worden geassocieerd. Ze kunnen zien, voelen en spraak herkennen. Ze kunnen taken vervullen die tot voor kort als onmogelijk werden beschouwd. En naarmate ze geavanceerder worden, daalt hun prijs.
Veel mensen zullen, zowel thuis als op het werk, ervaren dat apparaten ingrijpende veranderingen teweegbrengen. Het gebruik van robots neemt in hoog tempo toe. De wereldwijde roboticamarkt groeit naar verwachting met 10% per jaar tot 2025. Dat is volgens voorspellingen vier keer sneller dan de wereldwijde economie zal groeien.
Trendbreuk
De opmars van robotica vindt plaats op verschillende vlakken. Zo werden in 2014 zo’n 225.000 industriële robots verkocht, een groei van 27% ten opzichte van het jaar ervoor. Ook in de medische wereld wint de robot steeds meer terrein. In 2013 bedroeg de marktgroei van medische robots 1,78 miljard dollar. Naar verwachting zal dit in 2018 opgelopen tot 3,78 miljard dollar.
Volgens sommigen moeten we bang zijn voor de groei van automatisering. Zij waarschuwen dat mensen zonder werk komen te zitten, dat de middenklasse flink zal worden uitgedund en dat gezinnen op materieel vlak zullen moeten inleveren. Dat is een begrijpelijke zorg, maar het is ook een kortzichtige redenering. Voorgaande technologische revoluties, zoals de komst van het internet, hebben werk gecreëerd in plaats van doen verdwijnen.
Wel zorgen dit soort revoluties voor een trendbreuk op het gebied van werkgelegenheid. Ze veranderen de arbeidsverdeling voorgoed. Maar verhoogde productiviteit en efficiëntie bieden nieuwe mogelijkheden. Uiteindelijk wordt er iets gemaakt, niet iets vernietigd. Andere historische voorbeelden zijn de ontwikkeling van de verbrandingsmotor in de twintigste eeuw en de ontwikkeling van productielijnen door Henry Ford.
De manier waarop de mens zich verplaatste, veranderde fundamenteel, al maakte dit proces heel wat hoefsmeden (onmisbaar voor het vervoer te paard) overbodig. Niemand zal echter beweren dat deze uitvindingen per saldo een negatieve economische impact hebben gehad. Ook de werkgelegenheid nam toe, vooral binnen de nieuwe industrie en de ondersteunde diensten. Evenals enkele andere sectoren waren zij enorm gebaat bij de ontstane beschikbaarheid van auto’s.
Problemen aanpakken
Deze geschiedenis overziend, kunnen we ook gerust beweren dat robots een aanvulling zullen zijn op menselijke arbeid en deze niet zomaar zullen vervangen. De potentiële maatschappelijke en economische voordelen zijn omvangrijk, aangezien robots ons in staat stellen om de grootste actuele problemen aan te pakken. Zo zouden robots en automatisering het probleem van de vergrijzing kunnen verhelpen doordat deze een tegenwicht bieden aan de krimpende beroepsbevolking, op wie de financiële last van de groeiende groep gepensioneerden almaar zwaarder drukt.
Ook kunnen robots op het gebied van gezondheidszorg worden ontwikkeld, teneinde gehandicapten of bedlegerige mensen hun vrijheid terug te geven. Onder toeziend oog van een chirurg die duizenden kilometers van de patiënt vandaan zit, kan een robot operaties uitvoeren. Een techniek als 3D-printen zal ervoor zorgen dat maatwerk niet langer een duur voorrecht zal zijn.
Bovendien kunnen robots het energieverbruik optimaliseren door dichter bij de klanten te produceren, door de afvalberg te verkleinen en door iets te doen aan de toenemende grondstoffenschaarste. Niet te onderschatten is ook het economische voordeel van een geoptimaliseerde productie, waarmee fabrieken concurrerend blijven. Dit alles zal leiden tot een grotere welvaart.
Diversificatievoordeel
Alles bij elkaar, kan deze revolutie zeker een verschil maken. Datzelfde geldt voor de voordelen die mogelijk zijn door nu in de revolutie te beleggen. Vanuit een beleggingsperspectief staan de waarderingen van robotica-aandelen op een redelijk peil. Backtests op basis van een portefeuille van robotica-aandelen tonen een aantrekkelijk risico-rendementprofiel voor de aandelenbeurzen over de afgelopen vijf jaar.
En hetzelfde geldt voor de prognoses over de volgende vijf jaar. Ze tonen weinig overlap tussen een roboticaportefeuille en een standaardportefeuille met daarin aandelenindices wereldwijd, wat betekent dat beleggen in robotica diversificatie kan bieden voor beleggers die al zijn blootgesteld aan aandelen wereldwijd.
