De afgelopen weken vormden de economische indicatoren van de eurozone een teleurstelling. Voor mij staat het vast dat het conflict in Oekraïne daar een belangrijke factor in is. De zwakte bleek het duidelijkst uit de recent gepubliceerde bbp-cijfers van het tweede kwartaal in de eurozone, vooral in Duitsland. Als Europa’s grootste economie, wordt Duitsland als de herstelmotor van de regio beschouwd.
Doorgaans, bleef de bbp-groei van het tweede kwartaal vlak ten opzichte van het vorige kwartaal, in tegenstelling tot de verwachting van een voortgezette groei, wat de bezorgdheid over het herstel in de eurozone aanwakkerde. Binnen de regio daalde het bbp van Duitsland met 0,2%, tot onaangename verrassing van zowat alle marktspelers. Aangezien de economie van Duitsland het meest blootgesteld is aan Rusland, denk ik dat dit direct verband houdt met de spanningen tussen Rusland en Oekraïne.
Ik verwacht dat ook de cijfers van het derde kwartaal in de eurozone op een laag pitje zullen blijven, onder andere door de commerciële sancties tussen Rusland en het Westen (de Verenigde Staten en West-Europa, Duitsland inbegrepen). De Duitse fabrieksbestellingen blijven achter en Duitse bedrijven schuiven hun expansieplannen op de lange baan. Er waren zwakke kapitaaluitgaven in Duitsland, en het algemene ondernemersvertrouwen in het land heeft een deuk gekregen.
Steuntjes in de rug
Het gevolg is de reële mogelijkheid dat het verwachte herstel van de Europese economie wordt uitgesteld, zeker als de politieke spanningen verder escaleren. Maar wij hebben ook oog voor diverse ontwikkelingen die wel steun zouden kunnen bieden aan de markten, ook als de crisis aanhoudt.
In de eerste plaats heeft de Europese Centrale Bank (ECB) duidelijk gemaakt dat die klaarstaat om, indien nodig, in te grijpen met een veel agressievere set van beleidsmaatregelen, met inbegrip van kwantitatieve versoepeling. Ik verwacht ook dat de euro verder daalt, wat de Europese economie zou kunnen ondersteunen door de concurrentiepositie van de Europese export te verbeteren.
Hoewel de situatie in Oekraïne nogal uitzichtloos lijkt, denk ik niet dat Rusland zich een langdurige crisis kan permitteren. De Russische economie verkeert misschien al in een recessie, of staat aan de rand daarvan, en de verloren productie door de westerse sancties zou, in combinatie met de leveringstekorten en prijsstijgingen voor de Russische consument, de steun voor president Poetin na verloop van tijd zeker kunnen aantasten.
Wederkerigheid
Belangrijker nog, volgens mij, is dat er in het langetermijnbelang van zowel Rusland als Europa, een einde wordt gemaakt aan het conflict, omdat zij beide bezitten wat de ander nodig heeft: Rusland moet zijn grondstoffengebaseerde economie uitbouwen en kan zijn aardolie- en gasvelden niet ontwikkelen zonder Europees kapitaal en Europese technologie.
Daarnaast heeft Europa het Russische gas nodig voor zijn elektriciteitscentrales. President Poetin is zich daar maar al te zeer van bewust. Ik ga er dan ook van uit dat de crisis waarschijnlijk vreedzaam zal worden opgelost. Wellicht nog voor het einde van het jaar, omdat het mij duidelijk lijkt dat er gewoon geen andere oplossing is.
Intussen denk ik dat de aandelen van sommige Europese bedrijven met blootstelling aan Rusland onevenredig zwaar afgestraft zijn door de gebeurtenissen. Dit zou dan ook een goed moment kunnen zijn om een nadere blik te werpen op Europese aandelen.
Europese waarden
Een reden om positief te zijn tegenover de Europese bedrijven is dat, los van de op dit moment zwakke economische indicatoren, de winstcijfers op bedrijfsniveau in feite beter zijn dan verwacht. De meeste Europese bedrijven hebben solide cijfers neergezet voor het tweede kwartaal van 2014. Houden we ook rekening met de doorgaans positieve prognoses voor de komende twee à drie kwartalen, dan valt te begrijpen dat wij optimistisch zijn over de groeivooruitzichten voor de Europese bedrijven.
Een groot deel van de verwachte groei komt van buiten de Europese grenzen. Dat blijkt ook uit de resultaten van de Europese bedrijven van het tweede kwartaal, die in grote mate zijn toe te schrijven aan Noord-Amerika en China. Deze markten groeien gestaag en zij zijn voor heel wat bedrijven in Duitsland en elders veel belangrijker dan Rusland.
Ik denk dat de Europese bedrijven ook garen zouden moeten spinnen bij de verzwakking van de euro, die daalde van net geen 1,40 dollar op 6 mei 2014 naar 1,30 dollar op 11 september. Dat heeft nu al een effect op de bedrijfswinsten in Europa. Het zou een goede zaak kunnen zijn voor de Europese aandelenkoersen, omdat een zwakkere munt de wereldwijde concurrentiepositie van deze bedrijven in de toekomst nog zou kunnen versterken.
Dividendopbrengsten
Een andere dynamiek die de Europese aandelen aantrekkelijker maakt, is dat de gemiddelde dividendopbrengst van de Europese tegenhanger van de S&P 500 Index, de Stoxx 600, veel beter oogt dan in de VS. Dat biedt een niet te versmaden uitkering voor beleggers die aandelen in deze bedrijven bezitten, vooral als we bedenken dat per 1 september de Duitse 10-jarige Bund minder dan 1% opbracht. En dit houdt dan nog geen rekening met de mogelijkheid dat bedrijven in de toekomst hun inkomsten en bedrijfsmarges nog kunnen opvoeren.
Vooral de Duitse aandelen lijken ons steeds aantrekkelijker. En door de Russische crisis komen er interessante kansen bovendrijven. Zo hebben wij een voorkeur voor aandelen in de sector van de duurzame consumptiegoederen, gelet op hun zeer lage waarderingen ten opzichte van andere sectoren, zoals gezondheidszorg en basisconsumptiegoederen.
Wij hebben in dit segment heel wat bedrijven opgespoord met een gezonde balans, een prima kasstroom en een bekwaam management. Specifiek verkiezen wij momenteel de sectoren van automotive, retail, vrije tijd en financials, banken inbegrepen. Ook de algemene industrie oogt aantrekkelijk, vooral bij bedrijven in herstructurering.
Philippe Brugere-Trelat is portfoliomanager bij Franklin Mutual Series
