Toen ik onlangs in Canada was voor de jaarlijkse meeting van ondertekenaars van de United Nations Principles for Responsible Investments (UNPRI) trok ik samen met een aantal andere beleggers naar de teerzanden in de regio Alberta. De indrukken die ik daar opdeed, maakten mij duidelijk dat de Canadese teerzandindustrie strengere regels nodig heeft.
Die zijn nodig om onopgeloste milieu-, sociale en governanceproblemen (ESG) succesvol aan te pakken. The Economist noemde het afgraven van de teerzanden in de bossen van het Canadese Alberta “één groot litteken in het landschap” en “een van de meest droevige voorbeelden van vernietiging door de mens”. Volgens de Global Forest Watch Canada (GFWC) is Canada Brazilië voorbijgestreefd als ‘wereldleider’ in ontbossing.
Na Venezuela en Saudi-Arabië heeft Canada de grootste oliereserves ter wereld. Van deze reserves bevindt 97% zich in teerzanden. Dit zijn natuurlijke mengsels van zand, water, klei en bitumen. De teerzandindustrie speelt een belangrijke rol in de Canadese economie als het gaat om het creëren van werkgelegenheid en groei van de economische activiteit. De samenleving moet echter een prijs voor deze groei betalen.
Gezondheidsellende
Teerzanden genereren een aanzienlijk hogere CO2-uitstoot dan traditionele olie. Daardoor is de industrie al goed voor 8,7% van de uitstoot van broeikasgassen in Canada en dit aandeel neemt snel toe. Maar dat is nog niet alles. De sector heeft ook te maken met andere ernstige ESG-uitdagingen, zoals die met betrekking tot grondverstoring, schade aan het milieu, waterverbruik en de impact op de lokale bevolking.
Wat mij tijdens mijn bezoek het meest opviel, was dat de impact van de industrie op het milieu en de gezondheid van de bevolking veel groter lijkt dan verwacht. Tot nu toe is slechts een klein percentage van de afgegraven grond hersteld. Het hele proces kan tientallen jaren duren. Een conifeer heeft bijvoorbeeld ongeveer tachtig jaar nodig om uit te groeien tot een volwassen boom. Bovendien is een groot deel van het verstoorde gebied moerasland. Moerassen zijn complexe ecosystemen en vrijwel onmogelijk te reconstrueren.
De gezondheidseffecten leiden ook tot bezorgdheid onder de lokale (inheemse) gemeenschappen. Zij zijn ervan overtuigd dat hun gezondheid wordt beïnvloed, doordat lucht- en waterverontreiniging als gevolg van de teerzandindustrie effect heeft op hun voedselketen. Zij vinden dat de autoriteiten niet voldoende onderzoek doen naar de nadelige effecten op de gezondheid.
Onvoldoende stimulering
Het verbeteringstempo op ESG-gebied is laag, omdat bedrijven onvoldoende worden gestimuleerd. De producenten van teerzanden hebben wel enkele maatregelen genomen om hun ESG-referenties op te schroeven. Zo is de uitstoot van broeikasgassen per vat olie tussen 1990 en 2012 met 28% verminderd en wordt 80-95% van het water hergebruikt.
Er moet echter nog veel meer gedaan worden om de negatieve gevolgen voor het milieu en de gezondheid succesvol aan te pakken, vooral omdat de industrie snel groeit. En dat terwijl de Canadese productie van teerzanden in 2020 waarschijnlijk verdubbeld zal zijn, aldus de Canadian Association of Petroleum Producers (CAPP).
Daar staat tegenover dat Canada’s Oil Sands Innovation Alliance (Cosia) veel doet om de ontwikkelingen in de juiste richting te sturen. Cosia heeft al enkele stappen gezet om de technologie en kennisdeling in de branche te verbeteren. Wij zijn natuurlijk blij met deze stappen, maar vinden ook dat er meer moet worden geïnvesteerd in energie-efficiëntie en duurzame energie.
De regering en toezichthouders hebben hierin ook een verantwoordelijkheid. Zij moeten ervoor zorgen dat er afdwingbare regelgeving beschikbaar is. Ook wij als beleggers hebben hier een belangrijke rol en ING Investmeny Management zal bij de bedrijven in de teerzandindustrie blijven hameren op het verbeteren van de ESG-aspecten.
Nina Hodzic is senior ESG-specialist bij ING Investment Management
