De afgelopen weken hebben de prijzen voor granen een flinke duikeling gemaakt. Dat schrijft Frank Rijkers, sectoreconoom Agrarisch en Food van ABN Amro.
Gemeten vanaf de piek in de prijs in juni zijn tarweprijzen met ruim 20% gedaald. Ook de prijs van maïs en sojabonen laten forse dalingen zien vanaf dezelfde piek in juni. Met dalingen van respectievelijk 25 en 22% lijkt de handel voorlopig geen vertrouwen te hebben in een prijsherstel en zijn zij met de nodige winstnemingen aan de vakantieperiode begonnen.
De forse prijsdalingen van de afgelopen weken zorgen er volgens Rijkers voor dat de prijs voor de meeste gewassen weer op of rondom de niveaus ligt van begin dit jaar. Nadat de prijs voor tarwe eerder nog stijgingen liet zien van 30% en voor maïs ruim 20 is men weer terug bij af. Voor sojabonen heeft er ook een flinke correctie plaatsgevonden op de eerdere prijsstijging van ruim 35%. Maar met een prijsstijging van nog altijd 15% zijn sojabonen de best presterende agro-grondstof van 2016.
Meer dan eens een ‘weer-markt’
“De volatiliteit in de prijs wordt op dit moment hoofdzakelijk veroorzaakt door angst voor effecten van extremen in het weer op de productie van gewassen”, stelt Rijkers. De prijsstijging van sojabonen komt met name door heftige regenval in Argentinië, ’s-werelds grootste exporteur. Als gevolg van deze regenval is zowel de hoeveelheid geproduceerde sojabonen alsook de kwaliteit onder druk komen te staan.
Voor maïs en tarwe heeft de prijs vooral geprofiteerd van angst voor productieschade als gevolg van enerzijds droogte in de Verenigde Staten en anderzijds buitensporig veel regenval in grote delen van West-Europa. “Nu blijkt dat de impact van deze weerstypen op de productie beperkt lijkt, zien we dan ook de prijzen weer dalen”, schrijft Rijkers. Daarnaast zorgde eerder de angst voor gevolgschade van La Nina voor onrust op de markt.
Gezien de fase van gewaszetting waarin de wereld zich momenteel verkeert kan volgens de sectoreconoom ook hier worden geconcludeerd dat de impact zal meevallen. Al met al heeft het weer met name een blijvende impact op de prijs van sojabonen op dit moment. Als gevolg van het slechte (vooral natte) weer in Noordwest Europa heeft de tarweproductie hier een tik gekregen.
Op de Europese beurs (matif) zorgt dit voor een opleving in de tarweprijs. Deze laat sinds begin mei een stijging zien van 10 procent. Echter gezien de hoge voorraadniveaus en positieve oogstramingen wereldwijd zal deze prijsstijging niet doorzetten.
Speculanten
Korte termijn prijsbewegingen worden volgens Rijkers vaak veroorzaakt door het innemen en afstoten van posities onder speculanten. Zij kunnen een bepaalde trend versterken of juist afvlakken door hun manier van handelen. “Met de onzekerheid die in de markt kwam als gevolg van weersontwikkelingen in belangrijke productiegebieden zagen we dat meer speculanten zogeheten short posities gingen afbouwen (tarwe, maïs) of long posities zijn gaan versterken (sojabonen en later ook maïs). Met het wegebben van de angst verleggen speculanten de focus weer naar meer short posities waardoor de prijs verder onder druk is komen te staan”, legt Rijkers uit.
Daarnaast is de interesse in de handel voor granen en oliezaden afgenomen in de afgelopen weken. Dit uit zich in een gedaalde hoeveelheid verhandelde contracten. Een direct gevolg van de afname op de kans voor slechte productie wereldwijd.
Opnieuw hoge tarweproductie verwacht
De tarweproductie zit al een aantal jaren in de lift. Ook voor komend seizoen (2016/17) wordt opnieuw een hoge productie verwacht. In het laatste rapport van het Amerikaanse ministerie voor landbouw (USDA) wordt zelfs uitgegaan van een recordproductie van ruim 738 miljoen ton. Een stijging van 4 miljoen ton ten opzichte van 2015/16 en ruim 30 miljoen ton boven het gemiddelde van de afgelopen vijf jaren.
Ook de consumptie stijgt door, maar deze blijft achter bij de productie waardoor de voorraden verder toenemen. Al met al ongunstige signalen voor de prijs van tarwe. Mede daardoor zien we geen reden om onze verwachting te wijzigen. Na de zomerperiode verwachten wij dat de prijs weer aantrekt vanwege het seizoen effect, maar daarna zal stabiliseren.
Genoeg maïs op de wereldmarkt
Net zoals voor tarwe geldt is, er in grote hoeveelheid maïs aanwezig. Eerder werd nog gedacht dat de productie komend seizoen (2016/17) weleens zou kunnen tegenvallen als gevolg van schade van het weer. Maar zoals gezegd lijkt dit mee te vallen en zijn de oogstramingen inmiddels naar boven toe bijgesteld. Het USDA kwam in haar laatste rapportage met een productieverwachting van 1.010 miljoen ton. Een stijging van 5 procent vergeleken met vorig seizoen.
Het Internationale genootschap voor granen (IGC) gaat zelfs uit van een productie van 1.017 miljoen ton. In beide gevallen overtreft de verwachte productie de consumptie, waardoor ook voor maïs geldt dat de prijs in het verdere verloop van 2016, na een korte opleving aan het einde van de zomerperiode zal stabiliseren.
De productie van sojabonen gaat komend seizoen (2016/17) alle records breken. Met een productie van ruim 325 miljoen ton (USDA) wordt er een stijging verwacht van bijna 4% ten opzichte van het 2015/16. Deze stijging is echter onvoldoende om in de groeiende vraagbehoefte te kunnen voorzien. De consumptie van sojabonen breekt met een niveau van 328 miljoen ton ook alle voorgaande consumptierecords. Met name de Chinese vraagt blijft op een hoog niveau (87 miljoen ton). Onze verwachting is dan ook dat de prijs licht zal stijgen in het vervolg van 2016.