Een lagere olieprijs heeft een zeer diverse uitwerking op de wereldeconomie. De Verenigde Staten profiteren, zij het minder dan voorheen. Europa kan er baat bij hebben, maar het kan ook verkeerd uitpakken. En in de opkomende markten is het beeld helemaal diffuus.
Olie is weer terug in het centrum van de belangstelling, zo betogen Jeremy Lawson, James McCann en Alex Wolf, macro-economen bij Standard Life Investments.
De olieprijs is de laatste maanden ingezakt, sterker dan de markten verwacht hadden. Dit wordt veroorzaakt door een aantal fundamentele factoren aan zowel de aanbodkant als de vraagzijde. In de VS stijgt het aanbod en ook Libië is weer actief op de oliemarkt.
Transformatie
Aan de vraagkant treedt juist zwakte op. De mondiale industriële productie daalt, met name in een olie-intensief land als China. Saudi-Arabië treedt dit keer echter niet op als stabilisator, waarschijnlijk uit politieke overwegingen. Hierdoor pogen zij hun eigen marktaandeel te borgen en concurrentiekracht te versterken.
De VS profiteert van een lagere olieprijs, al is dit wel minder dan in het verleden. Lawson schrijft dit toe aan de transformatie van de Amerikaanse energiesector. Olieproducerende staten merken de lage olieprijs in hun inkomsten en ook zullen de investeringen in exploratie vertragen. Daarnaast is het olieverbruik per hoofd van de bevolking aanzienlijk lager dan een decennium terug.
Voor Europa kan het twee kanten op. De eurozone zit dringend verlegen om hogere inflatie. De dalende grondstoffenprijzen drukken de inflatie verder omlaag. Een lagere olieprijs is echter gunstig voor het reële inkomen. Idealiter stuwt dat de consumptieve bestedingen. Maar het risico is dat als de prijsdaling chronisch wordt en leidt tot een lagere inflatieverwachting, de bestedingen juist geremd worden.
Heilige 100 dollar
Er zijn signalen dat dit in de eurozone al het geval is, stelt McCann. De Europese Centrale Bank (ECB) monitort nauwlettend het effect van de huidige steunprogramma’s en als dit onvoldoende is moet er meer stimulering komen door een breder opkoopprogramma van staatsobligaties. Dat zou de inflatieontwikkeling steunen in de muntunie en de inflatieverwachtingen stuwen, omdat de ECB er een duidelijk signaal mee afgeeft dat het zijn inflatiedoelstelling zal realiseren.
Een lagere olieprijs heeft een heel verschillend effect op de opkomende markten. Wolf ziet voordelen voor olie-intensieve economieën, zoals Zuid-Korea, Taiwan en Thailand. Maar een negatief effect voor Venezuela, Rusland en de Golfstaten.
Vooral de landen waar de oliewinsten een groot deel van het bbp uitmaken staan voor de keus tussen bezuinigingen in de overheidsuitgaven of een begrotingstekort. Landen die kampen met een hoge inflatie profiteren van lagere energiekosten. Rusland voelt elke dollar daling pijnlijk in het budget, dat gebaseerd is op een olieprijs van 100 dollar of meer.
