Velen vragen zich af waarom 2014 anders is gelopen dan verwacht. Gaan ontwikkelde economieën inderdaad een tijd van ‘seculiere stagnatie’ tegemoet? Te lage investeringen in toekomstig potentieel zal de groei in welvarende landen platleggen. Dit beeld schetst althans de Amerikaan Larry Summers, oud-minister van Financiën en economisch adviseur van Barack Obama.
“De enige manier om groei aan te wakkeren in een periode van seculaire stagnatie, is het creëren van kleine zeepbellen binnen bepaalde beleggingscategorieën om zo het consumptieniveau op te schreven”, zegt Volker Buschmann van Co-Head Benelux Wholesale bij M&G Investments.
“Vooruitkijkend naar 2015 houdt het deflatiespook de gemoederen flink bezig. Centrale bankiers proberen in plaats van de inflatie af te remmen, met man en macht de geldontwaarding naar 2% te tillen. Recente inflatiecijfers van 1,7% in de Verenigde Staten en 1,3% in het Verenigd Koninkrijk geven lichte aanleiding tot zorg. De jaarlijkse inflatie van krap 0,4% in de eurozone is pas echt zorgwekkend. Vooral omdat vijf perifere euro-economieën (Griekenland, Spanje, Italië, Slovenië en Slowakije) nu al met deflatie kampen.”
Niet alleen het Westen
Het is best mogelijk dat we niet in deze omstandigheden zouden verkeren als zaken anders waren gelopen, zo denkt Buschmann. Als de VS in 2013 niet in de fiscale afgrond was gestort, als de Europese Commissie en de Duitse regering soepeler waren omgegaan met bezuinigingen en het terugdringen van tekorten én als de Europese Centrale Bank (ECB) de omvang van zijn balans had verruimd in plaats van had laten krimpen.
“De nieuwe deflatiedruk komt zeker niet alleen vanuit het Westen”, meent Buschmann. “De onvermijdelijke vertraging van de Chinese economie is niet zozeer een probleem voor de volksrepubliek zelf. De autoriteiten zijn eraan gewend om diverse onderdelen van de enorme economie en regio’s op microniveau te managen. Ook heeft China nog zo’n 1300 miljard dollar aan Amerikaans staatspapier achter de hand. Dit zou kunnen worden verkocht om fiscale stimuleringsmaatregelen te financieren.”
De gevolgen van een Chinese economische vertraging zijn echter verstrekkend, geeft Buschmann aan. Lagere groei betekent immers minder investeringen in infrastructuur, woningen en andere bouwprojecten. Het is niet ondenkbaar dat prijzen van grondstoffen dalen. Bijvoorbeeld van mineralen en metalen die worden geëxporteerd door landen als Chili, Zuid-Afrika en Australië. Chinese consumenten zouden wellicht minder overhouden om bijvoorbeeld melkpoeder uit Nieuw-Zeeland te besteden en ondernemingen zouden wellicht de hand op de knip houden bij de aanschaf van Duitse of Nederlandse kapitaalgoederen.
Impuls van olieprijs
Olieprijzen zijn inmiddels gedaald tot het laagste punt in vijf jaar. Hoewel op korte termijn deflationair, zal de lage olieprijs over de langere termijn naar verwachting positief uitvallen voor mondiale groei. Een lagere olieprijs stimuleert consumentenbestedingen en, als alles verder min of meer gelijk blijft, zou dit volgens hem juist het mondiale bbp in 2015 een impuls kunnen geven.
Goed nieuws voor de consument? “Absoluut”, stelt Buschmann. “De geschiedenis toont aan dat bewegingen in energieprijzen de motor zijn van veranderingen in economische groei. Daarom zou 2015 een jaar kunnen zijn waarin de economie eindelijk de steun krijgt die het nodig heeft om echt op stoom te komen. Het is de belangrijkste reden tot optimisme.”
