De obligatiemarkt vertoont een interessant fenomeen. De rente op Duitse overheidsobligaties noteert nu lager dan die van Japanse staatsobligaties. Japan wordt beschouwd als een goed voorbeeld van eindeloos lage rentetarieven, zegt Frank Lipwoski, manager van het Luxemburgse obligatiefonds Flossbach von Storch – Bond Opportunities.
“We leven in historische tijden”, meent Lipwoski. Voor het eerst in tientallen jaren leveren Duitse staatsobligaties minder op dan hun Japanse tegenhangers. Niet alleen voor korte looptijden, maar nu ook voor de langere looptijden. Lange tijd leverden Japanse staatsobligaties significant minder op dan Duitse obligaties. Dit is nu veranderd. De ontwikkeling is zo opmerkelijk omdat Japan wordt beschouwd als een voorbeeldland voor langdurige nul- en minusrentetarieven.
Al meer dan 20 jaar noteert de Japanse basisrentevoet minder dan 1%. Maar dat is nog niet alles: de Bank of Japan (BoJ), koopt overheids- en bedrijfsobligaties en aandelen in Japanse bedrijven. Het garandeert dat tienjarige Japanse staatsobligaties bijna nul procent zullen opleveren, aanzienlijk minder dan de economische groei. Japan staat voor een bijzonder massieve vorm van interventie door de centrale bank op de financiële markten.
Nu kijken de Europeanen niet langer naar de ‘Japanisering’ van de rente – de Japanners kijken naar Europa. Tienjarige Duitse staatsobligaties leveren meer dan tien basispunten minder op dan Nippon-obligaties. Als de nieuwe ‘Europeanisering’ van het rentebeleid doorgaat, kunnen andere centrale banken onder druk komen te staan.
Naast de Bank of Japan zou de Zwitserse centrale bank overwegen om de rentetarieven te verlagen. In april verklaarde SNB-voorzitter Thomas Jordan dat zijn centrale bank nog steeds ruimte had voor renteverlagingen en – indien nodig – interventies op de valutamarkten.
Stijgende schulden
Japan en de eurozone hebben hetzelfde probleem: stijgende schulden. In Japan bedraagt de schuldratio van de overheid al 237% van het bruto nationaal product. In Europa bedraagt die 85%, hoewel er grote verschillen zijn binnen de landen. Het is onwaarschijnlijk dat die schulden ooit zullen worden afgelost.
Er zijn uiteindelijk twee manieren om overheidsleningen op een permanente basis te financieren: een grote schuldvermindering of permanent lage rentevoeten. Of om het anders te zeggen: wie de euro wil, heeft een lage rente nodig. Alleen dan kunnen landen met een hoge schuldenlast zoals Italië hun budgetten financieren. Het ultra-expansieve monetaire beleid van het ogenschijnlijk eeuwig lagerenteland Japan zou daarom een soort blauwdruk voor Europa kunnen zijn. Obligaties? Nog steeds interessant! Maar het feit dat (te vaak) er geen rentetarieven meer zijn, betekent niet dat een investering in nominale waarden zinloos zou zijn.
Nieuwe wegen
Beleggers die toch wat geld willen verdienen op de rentemarkt, zullen nieuwe wegen moeten inslaan. Het is niet langer voldoende is om eenvoudigweg een obligatie met een goede kredietwaardigheid te kopen en deze vervolgens tot de vervaldatum vast te houden. Veel marktpartijen verwachtten dat de rente vorig jaar zal stijgen. De nieuwe situatie kan leiden tot onregelmatigheden in de rentestructuur. Sommige obligaties kunnen daarom worden verhandeld onder hun ‘reële waarde’. Als de rentetarieven blijven dalen, kunnen de koersen van obligaties gaan stijgen. Er kunnen ook kansen ontstaan vanwege het grote aantal verschillende soorten obligaties en looptijden.
“Alleen met een flexibele en actieve beleggingsstrategie kunnen alle opbrengstmogelijkheden van de beleggingscategorie worden benut. Als actieve vermogensbeheerder voor wie Multi Asset deel uitmaakt van het bedrijfs-DNA, waarderen wij obligaties zeer hoog. Ze zijn voorspelbaarder dan aandelen en kunnen de waarde van activa helpen stabiliseren. En op zijn best, met een actieve en opportunistische beleggingsstrategie, kunnen ze het potentieel bieden voor aantrekkelijke lange termijn rendementen, zelfs tegen de huidige historisch lage rentetarieven”, zo stelt Frank Lipwoski.
