De stresstest voor Europese banken zal positief uitpakken voor beleggers, omdat de oorzaken van de financiële crisis eindelijk achter ons liggen. Dit meent Jan Willem de Moor, portefeuillemanager van het Robeco Financial Institutions Bonds Fund.
De Europese Centrale Bank (ECB) is tien maanden bezig geweest met het beoordelen van de financiële kracht van 131 banken in de Europese Unie (EU). Met behulp van 1600 toezichthouders is gekeken of de banken genoeg kapitaal hebben om eventuele toekomstige economische problemen het hoofd te bieden. De resultaten worden eind oktober gepubliceerd.
“Ik denk dat de algemene uitkomst positief zal zijn”, zegt De Moor. “Ik verwacht geen grote tekorten en denk dat de test het vertrouwen in de Europese bankensector zal versterken. Dat was natuurlijk ook een van de oorspronkelijke ideeën achter deze test.”
Geen negatieve verrassingen
Van de grote banken verwacht hij geen negatieve uitkomsten, maar tekorten bij kleinere banken kan de fondsbeheerder niet uitsluiten. “Die zijn alleen niet relevant voor de markt als geheel, en al helemaal niet voor onze strategie.”
De criteria voor de stresstest waren zeer strikt. Banken moesten aantonen dat ze genoeg kernkapitaal hebben om een ‘worst case-scenario’ te overleven, met een krimp van het bbp van 7%, een daling van de huizenprijzen van 14% en een val van de aandelenkoersen van 19%. Dit hoort bij de ‘Comprehensive Assessment’, die plaatsvindt omdat het toezicht op de grootste banken in eurozone vanaf 4 november 2014 bij de ECB komt te liggen. Het Single Supervisory Mechanism is een van de pijlers van de Europese bankenunie.
Diverse banken liepen vooruit op de test door de afgelopen twaalf maanden ongeveer 40 miljard euro aan aandelen uit te geven. Er werd niet alleen geld opgehaald door in moeilijkheden verkerende banken uit perifere landen als Spanje en Italië, ook het Duitse vlaggenschip Deutsche Bank maakte van de gelegenheid gebruik om de balans te versterken.
Naast gewone aandelen werd er ook gebruik gemaakt van ‘Additional Tier 1′-obligaties om de kapitaalniveaus te versterken. Deze obligaties hebben een omslagpunt voor noodmaatregelen als het kernkapitaal van de bank onder een bepaald niveau komt. Ze kunnen dan stoppen met couponbetalingen om geld te besparen of ze kunnen de obligaties eenvoudigweg omzetten in aandelen.
Weinig nieuwe uitgiftes
Banken hebben niet alleen nieuw kapitaal opgehaald, maar ze hebben ook hun voorzieningen voor potentieel oninbare leningen uitgebreid. In de Comprehensive Assessment zet de ECB de hoeveelheid reserves die banken hebben af tegen de oninbare leningen. De kwaliteit van de leningenboeken is een van de belangrijkste onderscheidende factoren bij de beoordeling van de fundamentele kredietkwaliteit van banken.
Inmiddels is er al zo veel bereikt dat De Moor denkt dat er niet meer heel veel nieuw kapitaal opgehaald hoeft te worden. “Ik verwacht niet veel nieuwe uitgiftes meer, omdat de problemen beperkt blijven tot de kleinere banken. En die hebben in euro’s niet veel kapitaal nodig”, zegt hij.
De Moor kijkt naar de samenstelling van het leningenboek om te zien wat voor soort verliezen op leningen we kunnen verwachten en in hoeverre de bank in staat is de verliezen op leningen op te vangen met de inkomsten vóór commissie. Een bank kan dus relatief hoge verliezen op leningen hebben, maar die kunnen worden opgevangen als de bank ook een hoge rentemarge ontvangt, zo stelt De Moor.
“We zijn onderwogen in Duitsland, omdat de winstgevendheid van Duitse banken te laag is. De verliezen op leningen zijn niet heel hoog, maar het vermogen van Duitse banken om deze verliezen op te vangen is ook niet zo hoog. Dit komt simpelweg door hun te lage winstgevendheid.” De fondsmanager ziet dat in Italië het aantal oninbare leningen toeneemt, maar in Spanje niet meer. Volgens hem is de economische situatie in Italië slechter dan in Spanje of Duitsland.
De periferie minder groot probleem
Ondanks het aanhoudende verschil tussen noord en zuid denkt De Moor dat de periferie nu een minder groot probleem is, maar zo nu en dan kan er nog wel een onaangename verrassing komen. Het Portugese Banco Espirito Santo ging eerder dit jaar failliet, maar werd gered door het op te delen in een goede bank en een slechte bank.
“Voor ons was het belangrijk dat de besmetting naar de rest van Europa vrij beperkt was”, zegt De Moor. “Er waren wel wat bijwerkingen voor andere Portugese banken en uitlopende spreads op Spaanse en Italiaanse banken, maar al met al was de situatie onder controle. En dat was goed.”
De verbeteringen in de periferie worden weerspiegeld door de huidige voorkeuren van De Moor. “We zijn nog steeds overwogen in de Europese kernlanden en het Verenigd Koninkrijk, maar ook in Spaanse banken.” Hij gaat ervan uit dat de economie groeit en het aantal oninbare leningen niet langer toeneemt, terwijl veel ‘Tier 2’-obligaties nog steeds handelen tegen zeer hoge spreads. De Moor denkt dat de nieuwe hybride obligaties uiteindelijk de norm worden. “De markt staat al open voor uitgiftes van Additional Tier 1-obligaties en nu geven zelfs grote banken, zoals HSBC en Nordea, ze uit.”
De portefeuillebeheerder constateert dat het hele universum waaruit hij kan kiezen groter is geworden. Vooral wat betreft dit nieuwe soort obligaties. “Ongeveer een jaar geleden stonden er maar een paar van uit, maar nu zijn meer banken van plan ze uit te geven. Uiteindelijk zullen de oude obligaties worden teruggekocht en vervangen door het nieuwe soort obligaties, zowel Tier 1 als Tier 2.”
