Het Verenigd Koninkrijk besliste op donderdag 23 juni om de Europese Unie (EU) te verlaten. Team Brexit won met 52%. Dat dit een historische uitslag is, is meer dan duidelijk. De gevolgen voor de toekomst van Europa als institutie, het VK zelf, maar ook Schotland en Ierland zijn op dit moment echter nog onmogelijk te voorspellen. Hieronder een overzicht van wat we reeds weten.
Wereldwijd zagen zowel de forex-, obligatie- als aandelenmarkten een sterke correctie na de Brexit. Als gevolg hiervan zijn de centrale banken opnieuw zeer alert en staan ze paraat om in te grijpen. Cameron, de Britse Eerste Minister, trad af, maar zal nog gedurende een interimperiode van drie maanden zijn ambt blijven volbrengen.
Een volgende stap zal de verkiezing van een nieuwe Eerste Minister zijn in oktober. Hij (of zij) zal, met de uitvoering van artikel 50 van het verdrag van Lissabon, de verantwoordelijkheid dragen om het proces voor de uittreding in gang te zetten. Hierdoor zal het VK waarschijnlijk in 2019 wezenlijk uit de EU uitgetreden zijn. Tot die tijd zullen de huidige overeenkomsten blijven gelden.
Hoe dan ook, zal de onzekerheid over de uitkomst van deze gesprekken, alsook de marktvolatiliteit hoog blijven in de komende jaren. In onze laatste Marktcommentaar schreven we dat onze vooruitzichten voor de wereldeconomie niet significant veranderd waren.
In de VS bevindt de economische cyclus zich in een laat stadium, wat betekent dat de groei geleidelijk aan zal afnemen. De particuliere consumptie, de enige groeimotor van de Amerikaanse economie komt in het gedrang door een verzwakking van de arbeidsmarkt. In Europa, waar de conjunctuurcyclus in een vroegere fase verkeert, zal de groei waarschijnlijk robuust blijven, mede dankzij het uiterst soepele monetaire beleid. Hier zijn de risico’s echter, zoals gewoonlijk, van politieke aard.
Ten slotte, houdt de Chinese economie het grootste risico in voor ons scenario. Daar is de economie opnieuw rechtgekrabbeld na een uitzonderlijke, door de Chinese regering teweeggebrachte, ommekeer eerder dit jaar van grootschalige kredietinjecties, omvangrijke fiscale stimuleringsmaatregelen en strenge kapitaalcontroles. Desalniettemin werd geen enkele van de uitdagingen die hen te wachten staan, zoals de gestaag teruglopende groei, de overcapaciteit, de forse schuldfinanciering en de overgang van een door investeringen naar een door consumptie gedragen groei, aangepakt. Als gevolg daarvan blijft China een belangrijke risicofactor, die op elk moment weer de kop kan opsteken.
De historische beslissing van 23 juni is een bevestiging van onze overtuiging om rustig en voorzichtig te blijven in onze investeringsaanpak. Een van de grote Europese risico’s werd werkelijkheid en werpt een schaduw over onze vooruitzichten. Naast de gewoonlijke economische onzekerheid zorgen politieke en geopolitieke onzekerheid niet alleen voor een complexere levenswereld, maar ook voor complexere marktomstandigheden.
