De hele wereld kijkt naar Brazilië. Deze keer niet alleen vanwege de politieke crisis waarin het land verkeert of het corruptieschandaal rond Petrobras. Rio is gastheer van de Olympische Spelen.
Brazilië is vooral bekend om de witte stranden, het carnaval en voetballegendes als Pelé en Romario. Het land met de grootste economie van Latijns-Amerika staat verder bekend als de grootste koffieproducent en, tot voor kort, een van de belangrijkste exponenten van de opkomende markten. De economie hapert echter na de gouden jaren begin deze eeuw. Dat komt niet alleen door de ingezakte grondstoffenmarkt. Brazilië kampt ook met flinke sociale en politieke onrust. Daarnaast zucht de economie onder de vele omkoopschandalen.
Die sociale onrust komt uit de favela’s, de sloppenwijken. Want hoe goed of slecht de economie ook draait, de kloof tussen arm en rijk blijft onthutsend groot. En hoewel de politiek van alles belooft, is die kloof alleen maar groter geworden. Wie naar de verdeling van rijkdom in het land kijkt, ziet dat ook tussen de regio’s een significant verschil is. Het noordoosten en het binnenland profiteerden nauwelijks van de gouden jaren, in tegenstelling tot het zuidoosten. Daar liggen de grote steden. Veel arme Brazilianen trekken dan ook naar steden als São Paulo en Rio de Janeiro voor werk.
Voor de armen is het moeilijk zich omhoog te werken. Zeker nu het economisch tegenzit. Maar ook omdat het onderwijs in Brazilië slecht is geregeld. Ieder kind heeft de mogelijkheid lager onderwijs te volgen, maar de kwaliteit laat te wensen over. Vandaar dat er veel privéscholen zijn. Die zijn vanwege de hoge kosten niet toegankelijk voor de armen. Zelfs ouders uit de middenklasse moeten krom liggen om kinderen naar een goede school te laten gaan.
Tegen deze achtergrond bereidt Brazilië zich voor op het tweede grote mondiale sportevenement binnen twee jaar. In 2014 werd immers het WK voetbal in het land gehouden. Ook voor dat evenement trok de overheid genereus de portemonnee. De organisatie kostte ruim 11 miljard euro. Brazilië zou daar ongeveer 10 miljard aan inkomsten van hebben teruggezien. Saillant detail: de FIFA heeft naar verluid zo’n 4 miljard euro overgehouden aan het WK. Geld dat Brazilië zelf beter had kunnen besteden dan de Wereldvoetbalbond deed.
In de favela’s zullen ze er waarschijnlijk schamper om lachen. Maar grote evenementen als het WK en de Spelen betekenen ook aandacht van de internationale media. Tijdens het WK tuimelden de weldoeners uit de rijke wereld over elkaar heen om in de armenwijken hun betrokkenheid te tonen. Helaas, nog voor het laatste fluitsignaal van de finale klonk, waren de big spenders alweer vertrokken. Ongetwijfeld strijken ze voor de Olympische Spelen weer neer in de favela’s. Ze zullen constateren dat het er iets beter gaat. En nu Brazilië de corruptie echt wil aanpakken, zit er voor de minder bedeelden in het land mogelijk ook een betere toekomst in het verschiet.
