Arcelor Mittal is één van grootste beursgenoteerde staalproducenten ter wereld. De onderneming is ontstaan uit een fusie in 2006 tussen Arcelor en Mittal Steel. Het bedrijf produceert over de gehele wereld 71,5 miljoen ton staal. De onderneming beschikt over 37 staalfabrieken in 15 landen en heeft daarnaast nog 12 mijnbouwoperaties in 9 landen. De groep heeft wereldwijd 127.000 werknemers in dienst waarvan bijna de helft in Europa. De grootste aandeelhouder is Lakshmi Mittal met een derde van de aandelen. Hij is tevens bestuurder van de onderneming.
Staal kent in de industrie heel veel verschillende toepassingen. Denk aan automobielen, treinen, vliegtuigen, windmolens, machinebouw, witgoed, maar tegenwoordig in toenemende mate ook aan defensiemateriaal. Deze laatste industrie zorgt voor een forse toename van de vraag naar staal. Zo draagt de toegenomen geopolitieke onrust in de wereld bij aan enorme verhogingen van de defensiebudgetten. Zo is het Nederlandse defensiebudget opgevoerd van 8 miljard euro in 2014 naar 22 miljard euro nu. Verdere verhogingen liggen in het verschiet en hierin staat Nederland niet alleen in Europa.
De vraag naar materieel als vliegtuigen, tanks, afweergeschut en raketten stijgt enorm. Maar denk ook aan munitie (Europa produceert hier veel meer van dan de Verenigde Staten) en geavanceerde defensiesystemen als Patriot-raketten of marineschepen. De overheden kopen dat materieel deels bij Europese bedrijven, maar ook in de Verenigde Staten en Israël. Eén van de benodigde grondstoffen hiervoor is staal. Door de sterke vraag vanuit de defensie-industrie zal de prijs van staal oplopen. Staal is een kritische component voor defensie.
Deze extra vraag naar staal komt uitgerekend op een moment dat de staalindustrie worstelt met hevige concurrentie uit China, lage prijzen op de wereldmarkt, de vergroening van de productie (denk aan Tata Steel) en hoge energiekosten. De staalindustrie heeft het lastig. China is ’ s werelds grootste producent van staal en kampt met afnemende binnenlandse infrastructurele projecten en een vastgoedcrisis. De Chinese producenten zijn inmiddels op zoek gegaan naar alternatieve exportmarkten. Wel heeft de Chinese overheid aangegeven dat men wil dat Chinese staalproducenten de productie gaan beperken waardoor de prijs van staal kan gaan stijgen. De export naar de Verenigde Staten zal door importtarieven juist afnemen. Dat zet de rest van de wereldmarkt verder onder druk.
Vooral Europese staalproducenten voelen de impact terwijl de Europese staalmarkt zich al in een uitdagende positie bevindt door de afgenomen vraag uit de bouw-, auto- en machinesector. Daar komen nog de nieuwe importtarieven uit de Verenigde Staten bovenop. Volgens Trump is binnenlandse controle over staalproductie cruciaal voor de nationale veiligheid, zeker gezien de rol van staal in defensie en infrastructuur. In dat licht moet ook de blokkade van de poging van Japan’s grootste producent Nippon Steel om een meerderheidsbelang te verwerven in US Steel gezien worden. Ook voor de staalindustrie geldt nu ‘America First’.
Tijdens zijn eerste termijn kondigde Trump al heffingen op staal en aluminium aan. Onder opvolger Biden werden heffingen voor Europa deels ingeruild voor een quotum. Op korte termijn lijkt dit een overwinning voor de Amerikaanse staalbedrijven, maar ze kunnen zeker niet aan de extra vraag voldoen, waardoor de prijzen zullen stijgen. De kosten voor ondernemingen die staal gebruiken in hun eigen productie gaan daardoor omhoog. Dit tast de concurrentiepositie van de Amerikaanse industrie als geheel aan.
Nu al is de Amerikaanse staalindustrie niet erg efficiënt. Europees staal wordt gemiddeld 9 procent goedkoper geproduceerd dan Amerikaanse alternatieven. Bovendien zijn staal en aluminium er in vele soorten en maten. De 
Amerikanen kunnen niet zomaar alles vervangen. De door de Verenigde Staten ingezette huidige staaloorlog is gedoemd te mislukken net als eerder in 2002 (door Bush ingezet) en 2018 (Trump). Het is niet in de eerste plaats waarom de Amerikaanse industrie staal en aluminium in het buitenland koopt, het gaat ook om de soort, kwaliteit en bewerking. Aan die specificaties kunnen de Amerikanen zelf niet voldoen, dus worden de producten tegen een hogere prijs geïmporteerd.
Arcelor rekent op een aantrekkende vraag in 2025, vooral dankzij de lage voorraden, en dan met name in Europa. De wereldwijde vraag naar staal neemt volgens het bedrijf met 2,5 tot 3,5 procent toe in 2025. Arcelor heeft ook eigen ijzerertsmijnen of belangen. Arcelor voorziet voor 59 procent in de eigen behoefte aan ijzererts.
Er zijn de nodige uitdagingen. Arcelor beschikt over productielocaties in Canada en Mexico, maar is in de Verenigde Staten alleen aanwezig via de joint venture met Nippon Steel in Alabama. Veel van de omzet die het bedrijf in de Verenigde Staten realiseert komt van staal uit Canada en Mexico. Dit maakt Arcelor kwetsbaar voor eventuele importtarieven opgelegd door de Amerikaanse regering. De aankondiging van een nieuwe fabriek in Alabama kan daar dan ook niet los van worden gezien.
Arcelor Mittal rapporteerde recent de resultaten over het afgelopen vierde kwartaal. Arcelor kwam met beter dan verwachte cijfers na een solide laatste drie maanden van het jaar zonder grote uitschieters. De omzet daalde ten opzichte van het kwartaal daarvoor met 3,2 procent naar 14,7 miljard dollar. Dat was het gevolg van lagere staalprijzen. De volumes namen juist iets toe. De gemiddelde staalprijzen lagen vorig jaar 7,6 procent lager dan in 2023. Het bedrijfsresultaat steeg met 5 procent naar 1,65 miljard dollar. De markt had gerekend op 1,53 miljard dollar. De winst per aandeel oversteeg met 52 cent ruimschoots de verwachting van 41 cent per aandeel. Het dividend werd verhoogd naar 55 cent per aandeel. De markt hield rekening met 52 cent. Daarnaast loopt het omvangrijke inkoopprogramma nog van 85 miljoen aandelen. Daarvan is inmiddels 92 procent uitgevoerd. In de afgelopen jaren verhoogde het staalbedrijf het dividend jaarlijks met gemiddeld 16 procent.
Natuurlijk zijn er de nodige uitdagingen, maar de enorme expansie van de Europese wapenindustrie biedt de staalsector, en dan met name zijn sterkste speler, de nodige kansen. Dat is boven op de vraag naar staal die er sowieso altijd zal zijn gezien het grote aantal toepassingen. Daar komt bij dat de staalsector in Europa Chefsache is geworden.
Auteur heeft privé geen positie, cliënten van Fintessa met een (gematigd) offensief profiel hebben het aandeel Arcelor Mittal in portefeuille.
