De relatieve sterkte van de dollar is een gevolg van het ontluikende herstel in de Verenigde Staten zal volgend jaar waarschijnlijk de bepalende factor worden voor de wereldeconomie. De dollar zal niet alleen cruciaal zijn voor de vooruitzichten van een stagnerende eurozone, maar ook voor tal van opkomende economieën die moeilijkheden ondervinden om tot een meer duurzame groei te komen.
Dat is de conclusie van de economen van de Candriam Investors Group in hun economische en financiële prognoses voor 2015. Hoofdeconoom Anton Brender: “Recent zijn twee nieuwe factoren verschenen: grootschalige kwantitatieve versoepeling in Japan en dalende olieprijzen, beiden van invloed op onze economische prognoses voor 2015 die zich tot dusver zoals verwacht ontwikkelden.”
Hij zegt dat deze twee nieuwe factoren een bijkomende opwaartse druk op de dollar zouden kunnen uitoefenen en zo een weerspiegeling vormen van de veranderende krachten die volgend jaar de wereldeconomie zullen beïnvloeden. “Een te snelle waardevermeerdering van de munt kan de economische groei in de VS echter in het gedrang brengen. Mogelijke actie door de Federal Reserve om dit te voorkomen, moet niet onderschat worden.”
Einde aan de vrede
Brender merkt op dat, hoewel de omvang en de impact van buitenlandse handel in de VS marginaal kunnen lijken, een versterking van de dollar met 10% in effectieve termen (dat betekent ten opzichte van alle handelspartners) de economische groei toch zou beperken met ongeveer 1% over twee jaar. Als de dollar te sterk stijgt, zal de Fed naar verwachting de timing van een eerste renteverhoging en het ritme van de verscherping aanpassen, om te vermijden dat de stijging van de dollar verder zou worden aangewakkerd.
Anderzijds heeft de daling van de olieprijzen met 30% in de afgelopen weken positieve gevolgen voor de Amerikaanse economie via de portemonnee van de consumenten, met name voor lagere inkomensgroepen. Op langere termijn kan dit echter een nadelige impact hebben op de investeringen in en de capaciteit van de relatief dure schaliegaswinning in de VS, die de binnenlandse energiemarkt heeft getransformeerd en de concurrentiepositie op internationaal vlak verbeterde.
De meest recente ingreep van de Bank of Japan zorgde voor een aanzienlijke neerwaartse druk op de yen en brengt mogelijk een einde aan de ‘vrede’ op de wisselmarkten, aangezien de buren in Oost-Azië zich roeren om hun concurrentiekracht te handhaven. China kan het zich bijvoorbeeld niet veroorloven om zijn huidige begrotingsoverschot nog veel meer te laten krimpen zonder dat het zijn groeidoel in het gedrang brengt.
Ook de zogenaamde ‘Fragile Five’ groeieconomieën (Brazilië, Zuid-Afrika, Indië, Turkije en Indonesië), die afhangen van buitenlandse investeringen om hun huidige begrotingstekorten te financieren, moeten hun competitiviteit opkrikken om sneller te kunnen groeien.
Scepsis over eurozone
In de eurozone voorspelt Candriam een economische groei van 1,3% in 2015, net boven de consensus van analisten en bijna helemaal toe te schrijven aan de stimulus van een zwakkere euro. Deze lage groei kan voldoende zijn om te vermijden dat de Europese Centrale Bank moet overgaan tot een kwantitatieve verruiming op volle kracht.
Dit laatste zou gebeuren door naast ander schuldpapier ook overheidsschulden op te kopen, want binnen de directie van de Europese Centrale Bank (ECB) bestaat geen consensus om de bank de mogelijkheid te bieden haar balans te verhogen via de aankoop van staatsobligaties. Volgens Candriam zou de stap naar kwantitatieve verruiming, inclusief overheidsschuld, erop duiden dat de eurozone het risico loopt opnieuw in een recessie te belanden of in een uitgesproken deflatie. Als deze situatie zich zou voordoen, mogelijkerwijze als gevolg van een onverwachte geopolitieke schok, zou Duitsland waarschijnlijk zijn bezwaren tegen het beleid laten varen.
Florence Pisani, econoom bij Candriam, verklaart: “We staan behoorlijk sceptisch tegenover het idee dat een kwantitatieve verruiming de groei in de eurozone onmiddellijk een duw in de rug zou geven, maar het is zinvol dat de ECB doet wat ze kan omdat de risico’s een neerwaartse richting uitgaan. We zijn ervan overtuigd dat de gevolgen van een kwantitatieve verruiming op de reële economie voornamelijk zullen komen van een zwakkere euro.”
De langetermijnrente nog wat lager drukken zal er volgens haar niet toe leiden dat bedrijven veel meer gaan investeren. “Voor de valutamarkten zijn de signalen sterker, aangezien de ECB via zijn communicatie en ingrepen rond kwantitatieve versoepeling aangeeft dat de Europese rentetarieven gedurende langere tijd lager zullen blijven dan in de VS. De mate waarin dit de euro zwakker zal maken, zal afhangen van hoeveel andere munten ook in waarde zullen dalen ten opzichte van de Amerikaanse munt.”
