De economie van China blijft groeien, maar dat gaat niet meer zo hard als in de afgelopen jaren. In een analyse gaat Craig Botham, econoom Opkomende Markten bij Schroders, in op de demografische ontwikkeling en productiviteitsgroei. Daarnaast ontvouwt hij een toekomstvisie voor het nieuwe China.
De outlook voor de demografische ontwikkeling in China wordt vaak te negatief gekleurd, stelt Botham. Er treedt wel krimp op in de beroepsbevolking, maar dankzij de verstedelijking kan de arbeidsproductiviteit toch groeien doordat arbeiders zich van laag-productieve landbouw naar hoogproductieve industrie verplaatsen. Er zijn echter grenzen aan de mate van urbanisatie die een land aankan zonder dat de landbouwsector met een tekort aan arbeiders te maken krijgt met als gevolg dat lonen in de landbouwsector en industrie stijgen.
De groeicijfers voor China zullen de komende jaren gestaag afnemen, dat is volgens Botham eenvoudigweg de keerzijde van het transitieproces waar de economie zich in bevindt. Hoe meer de beleidsmakers dit proberen te ondervangen, des te pijnlijker wordt het proces uiteindelijk. De neergaande trend is niet het gevolg van een bevolkingsafname maar van een vertragende productiviteitsgroei.
Vanuit het perspectief van demografie of vanuit kapitaalaccumulatie ligt de trendmatige economische groei in China rond de 5,5% en deze zal in de komende 15 jaar dalen tot 3-4%. Een krimpende beroepsbevolking is niet funest voor de Chinese groei: er valt winst te halen in arbeidsproductiviteit, in overeenstemming met een meer kapitaalintensieve economie, en dat weegt ruim op tegen de neerwaartse druk op de activiteit. Hierdoor zal de economische groei in China nog steeds hoger zijn dan die in ontwikkelde markten.
Productiviteitsgroei
De productiviteitsgroei in China kan omhoog door hogere kapitaalinvesteringen. Botham waarschuwt wel dat er ergens een plafond is en het optimale niveau van kapitaal per arbeider wordt bereikt. Uit het model dat hij gebruikt, blijkt dat China nog een inhaalslag heeft te maken vergeleken met Zuid-Korea en de Verenigde Staten. Botham ziet duidelijk ruimte voor groei in de kapitaalinvesteringen. Gezien de berichten over een hoge mate van reservecapaciteit in China roept het de vraag op waar dat kapitaal dan heen moet stromen.
De groei van het bbp per hoofd van de bevolking ligt in China significant lager dan in Zuid-Korea en de VS. Daaruit concludeert Botham dat er dan economische sectoren zijn waar nog groei te realiseren valt. In het recente verleden kwam de groei vooral door investeringen in de maakindustrie en met name daar is in een aantal industrieën sprake van een hoge mate van reservecapaciteit.
Consumptie
China heeft vooral een achterstand in de dienstensector, waar Botham ook telecom, transport en infrastructuur onder schaart. Ook blijken er in het immense land aanzienlijke regionale verschillen te zijn in ontwikkeling. Vooral de oostelijke provincies lopen voorop, maar de rest van het land blijft daarbij achter. In technologie heeft China nog niet het niveau van Zuid-Korea bereikt. In publieke transportmiddelen, onderwijs en gezondheidszorg zijn meer investeringen nodig om het human capital te creëren waar het land behoefte aan heeft.
Groei van de dienstensector moet komen van de consumentenbestedingen. Deze stijgen door groei van het inkomen, maar ook door verstedelijking omdat stedelijke werknemers door hun hogere productiviteit op een hoger inkomensniveau zitten dan plattelandsbewoners. Daarnaast besteden stadsbewoners aanzienlijk meer. Volgens Botham is het zeker mogelijk dat consumptie de nieuwe drijfveer van de Chinese groei wordt.
Dit zijn allemaal langetermijnthema’s die een crisis op de korte termijn niet uitsluiten. Botham blijft bezorgd over de schuldopbouw in China. Het financiële stelsel ziet hij als de belangrijkste risicobron voor een harde landing. Maar hij vindt weinig tekenen dat de economie oververhit raakt. Bovendien hoeft een financiële crisis China niet compleet te laten ontsporen; een terugkeer naar de trendmatige groei behoort zeker tot de mogelijkheden.
