Stel dat Mario Draghi doet wat hij kan, maar het blijkt onvoldoende te zijn? De eurozone wordt niet gered met een ‘QE unlimited’ en valt uit elkaar, omdat de ene na de andere lidstaat niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Als Duitsland dan wordt opgezadeld met een berg aan eurobonds in Frankfurt, kan het dan die schuldenlast alleen dragen, of zakt het weg in hyperinflatie?
Togeir Høien, fondsbeheerder bij Skagen, waagt zich aan een gedachte-experiment. Met een gedachte-experiment kan men bepaalde gevolgen van een hypothese inzichtelijk maken. Høien past het toe op de hypothese van een totale mislukking van het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) en het uiteenvallen de eurozone.
Høien laat zijn gedachten gaan over een dergelijk hypothetisch toekomstscenario. Dit is de kern daarvan: “The fiscal implication will be extreme, but not necessarily unbearable. Germany would not be that far away from where Japan is today. Austerity on steroids, and rejection of the welfare-state, should let Berlin cope with the debt burden.”
Download hier de puntig geformuleerde hypothese van de Togeir Høien
Høien kijkt naar de consequenties van een ‘worst case’-scenario, als een onversneden opkoopprogramma van Europese staatsobligaties fout afloopt. Duitsland blijft dan als enig overgebleven lid van de eurozone over met de schuldenlast van de hele unie op de balans van de Bundesbank, die de rol van de ECB gedwongen overneemt. De schuldenlast is substantieel, maar betekent het voor Berlijn ook een enkele reis richting Weimar? Høien is er niet zo zeker van.
Duitsland zou dan niet zoveel verschillen van waar Japan zich vandaag bevindt. De overeenkomsten met de huidige situatie in Japan zijn groot aangezien de schuldenlast voor Duitsland eind 2015 met 304% van het bbp een kwart (24%) hoger zou zijn dan de schuld die dan voor Japan wordt verwacht.
Volgens Høien bestaat de mogelijkheid dat door diepingrijpende bezuinigingen op de overheidsuitgaven en beperkte belastingverhogingen de gevolgen van een totaal mislukt Draghi-beleid te dragen zijn. Het betekent wel het einde van de verzorgingsstaat, wil Berlijn niet bezwijken onder de geërfde schuldenlast. In zijn gedachte-experiment houdt Høien wel de mogelijkheid open dat de Duitse kiezers opteren voor een beleid dat resulteert in een periode van zeer hoge inflatie.
