De oorlog in Oekraïne zorgt, naast alle ellende en leed, ook voor nervositeit op financiële markten. De lange rente daalt flink, inflatie blijft stijgen en volatiliteit op de beurs is groot. Hoe centrale banken nu gaan reageren op de onrust is belangrijk. De Visie van Bert Colijn, econoom ING.
De vreselijke oorlog in Oekraïne heeft ervoor gezorgd dat de wereld er in een week tijd heel anders uit ziet. Dat geldt ook voor de financiële markten, waar beleggers zeer onrustig zijn. De volatiliteit op beurzen is omhoog geschoten in de afgelopen dagen en ook de rentemarkt heeft flinke schokken gezien.
Zo was de daling van de Duitse 10- jaarsrente op maandag een van de grootste dalingen op één dag in de afgelopen 30 jaar. Inmiddels is de rente gedaald tot 0%, terwijl deze twee weken geleden nog 0,31% was. Ook in de VS is de lange rente in de zelfde periode sterk gedaald, van boven de 2% naar 1,7%. De daling van de rente komt doordat beleggers teruggrijpen naar veiligere investeringen en omdat er getwijfeld wordt aan een snelle stijging van de beleidsrente.
Op de grondstoffenmarkt is het ook zeer onrustig. De olieprijs is zeer sterk gestegen, tot inmiddels boven de $110 dollar per vat. De gasprijs is zelfs nog harder gestegen. Dat resulteert in snelle prijsstijgingen voor consumenten, aan de pomp en in energiecontracten. Op korte termijn is de situatie zo lastig te voorspellen dat grote volatiliteit aan zal houden. In de eurozone is de inflatie in februari, dus voornamelijk voordat de oorlog begon, al gestegen tot liefst 5,8%. Dit kwam vooral door de hogere energieprijzen, maar ook doordat goedereninflatie verder gestegen is.
Bedrijven zijn recent de hogere producentenprijzen meer naar de consument aan het doorprijzen. Met de huidige energieprijzen lijkt het erop dat maart nog hogere inflatie zal kennen. Voor de ECB was de afgelopen tijd het risico op een loon-prijsspiraal de voornaamste zorg met betrekking tot het beleid. Nu is stagflatie een snel opdoemend risico.
Lonen trekken nog maar nauwelijks aan terwijl inflatie verder stijgt. Deze hoge inflatie zorgt voor een groeivertraging in de eurozone, naast een vertrouwenseffect en mogelijke verstoringen van aanvoer van inputs voor productie. De ECB overwoog voor het conflict de rente sneller te verhogen in reactie op de onverwacht sterk toenemende inflatie . Nu zal die toename nóg sterker zijn, maar vanwege de extreme onzekerheid zal de ECB zich volgende week naar onze verwachting niet vastpinnen aan die snellere verhoging van de rente . De ECB zal eerst willen zien wat de economische schade van de oorlog voor de Europese economie zal zijn voordat er aankondigingen van renteverhogingen komen. In de VS is de verwachte impact van de oorlog minder. Ze zijn er immers bijvoorbeeld niet afhankelijk van Russisch gas. Toch zorgt het conflict natuurlijk wel voor extra onzekerheid voor de economie en daardoor leken beleggers zich ook in de VS te herpositioneren voor een latere renteverhoging. Fed president Powell was woensdag echter helder: gegeven de hoge inflatie en krappe arbeidsmarkt is een renteverhoging deze maand nog steeds gepast. Ook de Fed lijkt zich echter niet te willen committeren aan een vastgesteld pad renteverhogingen door de onrust. Duidelijkheid voor monetair beleid in de rest van het jaar laat vooralsnog dus op zich w
