Er waren weinig vreugdekreten te horen hier in Luxemburg, een van de zes stichtende leden van de Europese Unie, toen het Verenigd Koninkrijk stemde om uit de EU te stappen. Het Groothertogdom is al lang een voorstander van Europese integratie, met inbegrip van het vrije verkeer van goederen, diensten en personen. De Brexit heeft ervoor gezorgd dat dit ideaal – en onze unie – minder sterk is geworden.
Dat is van enorm belang in dit land met 575 000 inwoners, waar meer dan 40% van de bevolking elders is geboren. Een bijkomende 150.000 frontaliers pendelt dagelijks vanuit België, Frankrijk en Duitsland. Als bewijs van de meertalige dagelijkse realiteit in Luxemburg zijn kinderen die hun openbare schoolleven hebben doorlopen hier ten minste vlot viertalig, in Letzeburgs, Duits, Frans en Engels.
Hoewel het land diepgeworteld is in traditionele waarden, staat het open voor nieuwe ideeën en buitenlandse invloeden. Ik kon een glimlach niet onderdrukken toen ik een ‘binnenkort open’ spandoek zag in m’n eigen dorpje: “Taco Tikka,” dat zowel Mexicaanse als Indische prijzen biedt, klinkt als een plek die je waarschijnlijk zou terugvinden in het Verenigd Koninkrijk, maar niet echt in Bridel (met een bevolking van 2 700 mensen).
Als gevolg van deze blik op de buitenwereld is het geen verrassing dat meer dan drie vierde van de Luxemburgse inwoners denkt dat het Groothertogdom sterker staat binnen Europa.
Demografie
Denk niet eens alleen aan de demografie, maar ook aan het feit dat het land zoveel Europese instellingen heeft, met inbegrip van de Europese Investeringsbank en het Europese Hof van Justitie, en dat maakt het land de tweede grootste werkgever van Europa.
Financiële dienstverlening zorgt ook voor veel tewerkstelling, en is goed voor bijna een derde van het bbp. Luxemburg telt zowat 150 banken, die in totaal bijna 800 miljard euro activa beheren. Daardoor is het land een bakermat voor private banking, beheert het 300 miljard euro en genereert het jaarlijks meer dan 3 miljard euro inkomsten.
De private banken hier, zowel binnenlandse als buitenlandse, werken naast bijzonder dynamische asset management en verzekeringssectoren in een klimaat dat wordt gekenmerkt door een uitzonderlijk stabiele politieke omgeving, waardoor er een enorme pool van goed opgeleide en zeer productieve professionals voorhanden is.
Het is ook de moeite waarom om te bemerken dat het Groothertogdom, met meer dan 3 biljoen euro netto activa onder beheer, ook het grootste centrum is voor beleggingsfondsen en het tweede grootste ter wereld, na de Verenigde Staten.
Veertiende plek
In het meest recente klassement van wereldwijde financiële centra, dat wordt aangevoerd door Londen, wat geen verrassing is, stond Luxemburg op de veertiende plaats en bekleedde het de eerste plaats in Europa, nog voor metropolen zoals Frankfurt, Munchen, Parijs en Amsterdam.
De toppositie van Londen is nu duidelijk niet meer verzekerd. Volgens een recente studie van PwC zou een Brexit kunnen leiden tot het verlies van 100.000 banen in de financiële dienstverlening in het Verenigd Konkinkrijk in de loop van de volgende drie jaar, aangezien wereldwijd actieve bedrijven hun heil elders gaan zoeken om de eengemaakte Europese markt te bedienen.
Sommige van deze banen, voornamelijk in de Londense City, kunnen wel eens voorgoed verdwijnen. De meeste hiervan zullen echter verhuizen naar het Europese vasteland, en ten minste enkele ervan zullen waarschijnlijk naar Luxemburg verhuizen.
Wilde voorspellingen
Als onmiddellijk gevolg van de Brexit stem, deden heel wat waarnemers wilde voorspellingen over wie Londen zou vervangen als het belangrijkste financieel centrum in Europa. James B. Stewart, de Amerikaanse journalist die een Pulitzerprijs heeft gewonnen, was bij de eerste die een klassement maakte van de concurrentie, en gebruikte daarbij criteria zoals Engelstalige faciliteiten, het regelgevende kader, infrastructuur, scholen en cultureel aanbod.
De opmerkelijke lijst van Stewart, die negen topsteden bevatte, plaatste Amsterdam helemaal bovenaan dankzij het bijzonder hoge niveau van Engelstaligheid, het stevige culturele leven, een uitstekende luchthaven, treinnetwerk en scholen, gevolgd door Frankfurt, Wenen en Dublin. Luxemburg stond op de zesde plaats, en werd erkend door zijn finesse en levenskwaliteit, maar werd als te klein beschouwd om het grote aantal bankiers op te vangen dat voordien in Londen werkte.
Er zit wel waarheid in die bewering, aangezien meer dan 360 000 mensen zijn tewerkgesteld in de financiële dienstverlening in Londen. Dat komt ruwweg overeen met de volledige binnenlandse arbeidskracht in Luxemburg en is bijna 10 keer zo groot als de financiële dienstensector hier.
Hoewel grootte van belang is, heeft een aantal vooraanstaande internationale bedrijven al gezegd dat ze lonken naar opportuniteiten om hun Europese operationele hubs te verplaatsen van Londen naar Luxemburg. Er zijn er nog meer die gelijkaardige plannen hebben de komende maanden en jaren.
Open armen
Het Groothertogdom zal zulke bedrijven en hun werknemers met open armen verwelkomen, zoals het steeds gedaan heeft. Inwoners van het Groothertogdom voelen echter geen enkele Schadenfreude door het mogelijke statusverlies van Londen in de wereld.
De inwoners van Luxemburg genieten van een bijzonder hoge levensstandaard, aangezien volgens de OESO het gemeenschapsgevoel en de burgerparticipatie bij de sterkste ter wereld horen.
Zulke zaken zijn de sterke punten van het land. Ze zijn in veel opzichten te danken aan het Europese project van pluralisme, integratie en solidariteit. Hier doen we het veel beter zonder grenzen.