Het recent gestarte opkoopprogramma van de Europese Centrale Bank (ECB), om deflatie tegen te gaan en economisch herstel te stimuleren, heeft vervelende bijwerkingen. Dit blijkt uit het Overzicht Financiële Stabiliteit (OFS) van De Nederlandsche Bank (DNB).
Door de lage rente ontstaat een grote risicobereidheid onder beleggers en een zoektocht naar rendement op financiële markten waardoor zeepbellen kunnen ontstaan.
Uit het OFS blijkt dat een lange periode van lage rente impact heeft op de weerbaarheid van de sector, met name op verzekeraars en pensioenfondsen. Het effect op levensverzekeraars kan uiteindelijk de financiële stabiliteit bedreigen omdat hun herstelmogelijkheden beperkt zijn en hun verwevenheid met andere financiële instellingen aanzienlijk.
Cultuurverandering
DNB verwacht van de financiële sector dat het zijn bedrijfsmodellen, mede vanwege de lage rente, onder de loep neemt en toekomstbestendig maakt. In nationaal en internationaal verband is beloningsbeleid ontwikkeld dat de prikkel tot het nemen van te veel risico moet beperken. In de aanloop naar de crisis was de governance van financiële ondernemingen namelijk onvoldoende effectief in het beheersen van risico’s.
De gevolgen hiervan zijn nu nog steeds zichtbaar in de stijgende kosten voor misconduct uit het verleden. Ondanks verscherpt toezicht en nieuw beleid zijn er nog steeds incidenten. DNB wil nu vaart maken met een cultuuromslag en verandering van bestuurswijze binnen de sector. Dit vergt veel geduld en zal de komende jaren nog veel aandacht en inspanning van de sector zal vragen.
Bail-in
Belangrijke instrumenten voor deze cultuuromslag bij systeembanken zijn al ver ontwikkeld, maar nog niet af. “Een belangrijk instrument hierbij is bail-in, waarbij private partijen voortaan de kosten dragen van falende systeembanken, in plaats van de overheid”, stelt DNB.
Hiervoor is bail-in-vermogen nodig: schuldpapier dat na het interen op het eigen vermogen nog beschikbaar is voor het absorberen van verliezen. De exacte vormgeving hiervan moet nationaal en internationaal nog worden vastgesteld. Voor de financiële stabiliteit is het van belang dat houders van bail-in-vermogen verliezen kunnen dragen zonder dat complicaties optreden.
“Dit vraagt om regels die banken ontmoedigen om te veel in dergelijk vermogen te beleggen, zodat een domino-effect in de sector kan worden uitgesloten”, bepleit DNB.
