De schuldenproblemen van Griekenland blijven aanhouden. Het einde van betalingstermijnen nadert en de onderhandelingen met de schuldeisers slepen voort. David Zahn, directeur European Fixed Income, Franklin Templeton Fixed Income Group, laat zijn licht schijnen over het Griekse schuldendrama. Ook licht hij de vlotte start van het kwantitatieve versoepelingsprogramma van de Europese Centrale Bank toe.
Nu het Griekse schuldenprobleem blijft voortslepen, voorspellen sommige waarnemers dat het land in gebreke zou blijven bij het terugbetalen van de 315 miljard euro, anderen gaan ervan uit dat het de eurozone zou kunnen verlaten, of dat beide scenario’s werkelijkheid zullen worden.
Het vertrek van Griekenland uit de munteenheid zou volgens Zahn meer een emotionele, dan een economische tragedie voor de regio zijn. Griekenland is in zijn ogen vooral een Grieks probleem, en de Grexit zou waarschijnlijk zeer zware gevolgen hebben voor de Griekse economie.
Zahn: “Toch denk ik dat er nog ruimte is voor een compromis tussen Griekenland en zijn schuldeisers, omdat de Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis heeft verklaard dat het land al zijn financiële verplichtingen zal nakomen.”
Deze belofte deed hij op 9 april, toen het land 460 miljoen euro betaalde aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF). De Griekse regering had geen andere keuze dan aan deze betalingstermijn te voldoen. Deze voorwaarde was gesteld, om verder te onderhandelen met het IMF en de ministers van Financiën van de eurozone, over een nieuw reddingspakket waarmee het land voorlopig dan toch het hoofd boven water zou kunnen houden.
Onderhandelingstafel
Terwijl de Griekse regering op zoek gaat naar extra fondsen en een tegemoetkoming van zijn schuldeisers, willen het IMF en de eurozone dat het land verder bespaart en de belastingen verhoogt. De Griekse regering hoopt op de top van 24 april met de ministers van Financiën van de eurozone een overeenkomst te bereiken.
Als de vertegenwoordigers van de regeringspartij Syriza met open vizier aan de onderhandelingstafel komen, zullen hun schuldeisers volgens Zahn zeker bereid zijn tot een gesprek over wat redelijkerwijs mogelijk is, maar niet dat zij concessies zullen doen om ook maar een deel van de schuld van de Grieken te schrappen.
“Als Griekenland in gebreke blijft en/of uit de eurozone stapt, denk ik niet dat dit op lange termijn gevolgen zal hebben voor de schuldmarkten van de eurozone. Ik verwachten wel wat volatiliteit op korte termijn naarmate de situatie zich ontwikkelt”, aldus Zahn.
In tegenstelling tot enkele jaren geleden wordt het grootste deel van de 315 miljard euro schulden van Griekenland nu gehouden door publieke entiteiten. Zahn: “Ik verwachten dan ook dat de eventuele schade in grote mate beperkt zou blijven tot publieke instellingen zoals het IMF en de Europese Centrale Bank (ECB).”
Het feest gaat verder
“Hoewel ik denk dat een exit van Griekenland uit de eurozone geen impact op lange termijn zou hebben op de andere landen in de regio, stel ik vast dat de politieke invloed van premier Tsipras is toegenomen sinds Syriza eerder dit jaar de verkiezingen won”, zegt Zahn. Syriza is volgens Zahn de eerste extremistische partij in Europa in vele jaren die zegt dat ze het beleid van de vorige regering volledig wil omgooien. Zo voerde Syriza campagne rond de belofte om de besparingen van de vorige regering te beëindigen.
“Terwijl Syriza duidelijk links is, lijkt haar verkiezingsoverwinning op korte termijn een boost te hebben gegeven aan extremistische partijen aan beide uiteinden van het politieke spectrum in landen zoals Frankrijk en Spanje.”
“Nu de partij aan de macht is, is Syriza er echter nog niet in geslaagd alles te doen wat ze beloofd had, zoals het creëren van duizenden extra banen en het schrappen van het grootste deel van de schulden van het land. Meer nog, de regeringspartij moest al op haar stappen terugkomen en haar beleid bijsturen in de richting van wat de vorige Griekse regering aan het doen was”, concludeert Zahn.
Zahn: “Ik stel ook vast dat de steun voor bepaalde extremistische partijen in de hele regio is afgebrokkeld. In Frankrijk bijvoorbeeld behaalde het Front National, de extreemrechtse anti-europartij van Marine Le Pen, weliswaar een respectabele score van 26% in de lokale verkiezingen van vorige maand, maar het werd niet de grootste partij zoals verwacht was. En in Spanje waren de recente peilingen voor de antibesparingspartij Podemos minder goed dan in de afgelopen maanden.”
“Als Syriza kan uitvoeren wat ze beloofd heeft, zullen extremistische partijen in heel Europa wellicht veel populairder worden”, denkt Zahn. “Maar als de regeringspartij haar verkiezingsbeloftes niet nakomt en nauwelijks kan waarmaken wat ze had aangekondigd, kunnen we volgens mij een verdere daling in de peilingen voor extremistische partijen in de hele eurozone verwachten.”
QE uit de startblokken
In contrast met het theater dat in Griekenland werd opgevoerd, kende het langverwachte Quantitative Easing-programma (QE) ter waarde van 1,1 biljoen euro van de ECB vorige maand een rustige start. De ECB heeft bekendgemaakt dat ze voor loopt op haar schema om het nagestreefde maandelijkse bedrag van 60 miljard euro uit te geven.
Zahn: “Ik denk dat het belangrijk is dat de ECB minstens in de eerste maanden exact 60 miljard euro uitgeeft, opdat haar QE-programma kans op slagen zal maken. Gelukkig lijkt er geen sprake te zijn van een gebrek aan obligaties, zoals werd gevreesd nadat sommige houders van overheidseffecten verklaard hadden dat ze niet van plan waren die te verkopen.”
Volgens Zahn heeft de ECB de gewenste obligaties vrij vlot kunnen kopen, en die aankopen leiden momenteel niet tot grote verstoringen van de markt. Het QE-programma, dat nog maar net zijn eerste maand achter de rug heeft, lijkt volgens hem op het goede spoor te zitten.
“Maar de aankoop van staatspapier van de ECB is slechts één hoofdstuk in het herstelverhaal van de eurozone. De hervormingsinspanningen op overheidsniveau zullen moeten worden voortgezet, naast structurele hervormingen op de arbeidsmarkten. In het licht van het huidige lage groeipotentieel voor Europa, vind ik ook dat landen in de eurozone hun greep op de economie moeten verminderen”, meent Zahn.
“Een vrijere marktwerking zou de groei immers stimuleren. De groei in Europa blijft vrij zwak, al is het cijfer al iets positiever dan in het vierde kwartaal van vorig jaar. Ik denk dat het QE-programma van de ECB de economieën in de eurozone wat meer ademruimte zal geven, wat het pad zou moeten helpen te effenen voor hervormingen, al zal dit zeker tijd vergen.”