Het aantal Chief Executive Officers (CEO’s) dat vertrouwen heeft in een aantrekkende wereldeconomie in de komende twaalf maanden is afgenomen ten opzichte van vorig jaar. 37% heeft vertrouwen in de economie, tegenover 44% in 2014. In 2014 voorspelde slechts 7% van de CEO’s economische achteruitgang, nu is dat meer dan verdubbeld naar 17%.
Dat blijkt uit de jaarlijkse CEO Survey van PwC onder 1322 bestuursvoorzitters in 77 landen, waaronder Nederland. Het onderzoek wordt woensdagavond gepresenteerd op het World Economic Forum in Davos. Van de CEO’s in West-Europa is slechts 30% optimistisch, hetgeen samenhangt met de stagnerende economische groei in de eurozone.
Volgens hoofdeconoom Jan Willem Velthuijsen van PwC is het hoogtijd voor een nieuwe bazooka. “De big bazooka van Mario Draghi heeft goed gewerkt om de kalmte in de Eurozone te herstellen, maar het effect begint uit te werken. De verwachting is dat de Europese Centrale Bank (ECB) donderdag zal overgaan tot kwantitatieve verruiming. In elk geval zullen vooral helderheid en vastberadenheid gunstig zijn voor vertrouwen.”
Europa geen groeimotor
Velthuijsen beschouwt verruiming als goed voor de bankbalansen, maar kapitaal is zijn inziens het probleem niet in Europa. “Het probleem is dat er te weinig investeringskansen zijn met een gunstige risico-rendementverhouding. Er is een gebrek aan interessant groeipotentieel, iets dat de Verenigde Staten en China nog steeds wel hebben.”
Dat beeld wordt bevestigd door de ondervraagde CEO’s. De VS wordt als meest cruciaal gezien om wereldwijd groei te realiseren. Daarmee lost de VS in hun ogen China af, dat de afgelopen vijf jaar als belangrijkste groeimotor werd gezien. Na de VS en China geldt Duitsland (op gepaste afstand) als belangrijkste motor voor groei.
Dieptepunt
“Je kunt de Europese bankbalansen oppompen tot je een ons weegt, maar als de transmissie naar meer bestedingen door consumenten en bedrijven niet werkt, zal het economische effect gering zijn”, aldus Velthuijsen. Hij stelt dat het vertrouwen in instituties momenteel op een dieptepunt is beland. “Dat remt de bestedingen door consumenten en investeerders. Politiek en bedrijfsleven geven niet direct de indruk dat ze weten hoe ze dat vertrouwen moeten herstellen. En dat moeten ze zich dus wel snel bedenken.”
De hoofdeconoom pleit daarom voor een eenduidige en gecoördineerde beleidsvisie. “Thema’s als energie, milieu, onderwijs, arbeidsmarkt, innovatie en veiligheid zouden de doorstartagenda van de Europese Commissie moeten beheersen. Europa is netto-importeur van zowat alles. Denk aan voedsel, grondstoffen en energie. Daarnaast kennen we in Europa verstarde structuren op de arbeidsmarkt, woningmarkt en zorgmarkten. Om concurrerend te blijven moeten Europese bestuurders eensgezindheid en doortastendheid tonen en doorpakken.”
