De kans op een Grexit is afgenomen naar 30% nu Griekenland een akkoord heeft bereikt met de eurozone over een derde noodpakket, aldus Léon Cornelissen, hoofdeconoom van Robeco. “Het noodpakket waarover dit weekend overeenstemming is bereikt, houdt Griekenland binnen de euro, althans op de korte termijn, en vermindert de kans op een Grexit naar 30%.”
De markten reageerden positief op het nieuws. Aandelen stegen en de euro won licht ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Maar om het faillissement definitief buiten de deur te houden moet het Griekse parlement wetgeving aannemen over pensioenen en belastingverhogingen, om maar eens een paar pijnlijke hervormingen te noemen.
Die wetgeving moet er woensdag 15 juli zijn. Cornelissen zegt dat het ook essentieel is dat Griekenland 3,4 miljard euro op 20 juli terugbetaalt aan de Europese Centrale Bank (ECB). Anders zijn alle afspraken alsnog van de baan.
Zware tol
“Er is een akkoord. Dat is nu eigenlijk het belangrijkste nieuws. Alle neuzen staan dezelfde kant op”, oordeelt Cornelissen. “Het is een erg streng pakket voor Griekenland maar dat was nodig omdat al het vertrouwen in de Griekse regering was verdwenen. Natuurlijk was het referendum op 5 juli een slecht idee. Uiteindelijk moet Griekenland dan ook een zware tol betalen voor deze crisisdiplomatie.”
Cornelissen hamert erop dat de Griekse regering nu haast moet maken en voor woensdag aanstaande met concrete wetgeving over pensioenen en btw moet komen. “Want op de achtergrond doemt al weer de deadline van 20 juli voor de terugbetaling aan de ECB op.
“Het is van het grootste belang dat ze de ECB terugbetalen. De Griekse banken zullen vermoedelijk nog een week gesloten blijven, maar het geld voor die betaling van 20 juli moet hoe dan ook gevonden worden. Anders wordt het hele akkoord weer afgeblazen.”
Cornelissen denkt dat goedkeuring van het Griekse parlement geen probleem zal zijn nu de steun voor de Syriza-regering onder leiding van premier Alexis Tsipras is afgezwakt, hoewel er ook nieuwe verkiezingen kunnen komen. Hij verwacht ook dat parlementen binnen de eurozone die dreigden een nieuwe redding te blokkeren, met name Finland, nu zullen instemmen met het plan.
Verder onderhandelen
“Griekenland raakt wel een groot deel van zijn autonomie kwijt, maar dit was onvermijdelijk gezien het gebrek aan vertrouwen. Het valt nog te bezien of het Griekse volk hiermee kan leven”, denkt de hoofdeconoom. “De Griekse regering was zijn meerderheid al kwijt voordat Tsipras naar Brussel kwam en hij moet steun halen bij de eurovriendelijke partijen. Dit betekent dus wel dat de kans bestaat op nieuwe verkiezingen in Griekenland.”
De Grieken krijgen een overbruggingskrediet tot aan de ECB-betaling op 20 juli en als alles goed gaat, kan daarna een of andere vorm van kortetermijnfinanciering worden geregeld. “Griekenland moest gewoon meer goede wil tonen en nu kunnen ze onderhandelen met het European Stability Mechanism (ESM), een proces dat maanden in beslag kan nemen.”
Hij zegt geen problemen te verwachten met de ESM. Die staat immers onder politiek toezicht van de lidstaten van de eurozone. “Het ESM kan het pakket er met een 85% meerderheid doorheen loodsen en dus is een enkele tegenstem van Finland van geen enkel belang. Ik verwacht trouwens niet dat Finland zich zal willen afzonderen binnen Europa.”
Cornelissen vindt dat de Griekse publieke opinie een sleutelrol speelde in de noodzaak om in te stemmen met een akkoord, inclusief het buitensluiten van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Uiteindelijk ontstond de laatste crisis toen Griekenland op 30 juni een betaling van 1,5 miljoen euro moest doen aan het IMF.
“De regering Tsipras capituleerde in feite omdat 85% van de Griekse bevolking in de euro wil blijven”, beweert de econoom. “De Grieken wilden het IMF buiten de deur houden omdat die in Griekenland wordt verafschuwd. Daar staat tegenover dat de Grieken alleen maar zouden profiteren van deelname van het IMF. Dat is immers een economische organisatie, geen politieke. In die zin zou het een vriend kunnen zijn. Maar het Griekse publiek ziet dat anders en daarom wilde Tsipras hen niet aan tafel hebben.”
Het was nooit ‘Hotel California’
Cornelissen zet ook het idee recht dat de eurozone voor het eerst debatteerde over het vertrek van een land uit de euro. De euro is al vaak vergeleken met ‘Hotel California’ van de Eagles vanwege de songtekst “you can check out any time you like, but you can never leave”.
“Sommigen beweren dat je nooit kunt vertrekken uit de euro, met andere woorden dat je Griekenland niet uit de euro kunt zetten, omdat dit een gevaarlijk precedent schept.” Maar dit volgens Cornelissen nergens op gestoeld. “Een soevereine staat kan altijd zijn eigen munt kiezen. De euro is er niet voor eens en altijd zolang de Europese Unie (EU) geen federatie, maar een muntunie is”, stelt hij.
Er was een voorstel om Griekenland tijdelijk vijf jaar buiten de euro te plaatsen, maar dat zou naar de mening van Cornelissen ook niet werken omdat een tijdelijk vertrek in feite een permanent vertrek zou betekenen. Griekenland zou namelijk niet terug willen, en waarschijnlijk daar ook geen toestemming voor krijgen aldus Robeco’s hoofdeconoom.
“En kijk eens naar de energie die men erin heeft gestopt om Griekenland binnenboord te houden. Die was extreem hoog, zeker als je bedenkt hoe minuscuul de Griekse economie eigenlijk is. Dit heeft veel teveel tijd, geld en goodwill gekost en dus zou een time-out gelijk staan aan een exit. Dat was dus geen realistische optie.”
Niet uitgesloten
Cornelissen zegt dat de risico’s van een Grexit op korte termijn dan wel zijn afgenomen, maar dat er nog wel risico’s zijn op langere termijn en dat een Grexit niet helemaal kan worden uitgesloten.
“Dit akkoord betekent niet dat de kans op een Grexit op middellange termijn ook aanzienlijk is afgenomen. Er zijn nog veel risico’s verbonden aan de uitvoering van het plan”, zo luidt inschatting. “Er kunnen in de komende maanden nog veel dingen fout gaan. Maar voor nu is alles goed afgelopen vanuit het standpunt van Europa en kunnen we weer doorgaan.”
