Het overtuigend ‘Nee’ van het Grieks referendum zal vermoedelijk uitpakken als een ramp voor Griekenland, maar hoeft beleggers geen zorgen te baren. Dat is de verwachting van Léon Cornelissen, hoofdeconoom van Robeco.
Maar liefst 61,3% van de Grieken stemde tegen de voorwaarden voor het reddingsplan van de schuldeisers in het referendum dat afgelopen zondag werd gehouden door premier Alexis Tsipras. Hij verklaarde dat zijn volk een “moedige keuze” had gemaakt. Het land was op 30 juni niet in staat de 1,5 miljard euro terug te betalen aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
Maar op 20 juli heeft een land een groter obstakel te nemen. Dan moet het 3,4 miljard euro terugbetalen aan de Europese Centrale Bank (ECB). En juist die bank kon wel eens overgaan tot het stopzetten van de noodhulp. De Griekse minister van financiën Yanis Varoufakis is afgetreden, omdat hij meent dat zijn aanwezigheid bij de onderhandelingen met de schuldeisers niet meer op prijs wordt gesteld. Het Asset Allocation Team van Robeco schat de kans dat Griekenland de eurozone verlaat in een Grexit nu in op 70%.
Risico van Grexit toegenomen
“Het gezegde luidt: hoogmoed komt voor de val”, zegt Cornelissen. “Het overtuigende Nee was wel enigszins verrassend en zal Tsipras ontzettend sterken in zijn beleid, maar het betekent ook dat de kans op een de facto Grexit aanzienlijk toeneemt.”
Natuurlijk laten de Europese leiders Griekenland niet vallen, voorspelt de hoofdeconoom van Robeco. “Daarvoor zijn de bredere geopolitieke gevolgen te groot. Als de Grieken dwars gaan liggen, kunnen ze heel wat problemen veroorzaken en een ongeleid projectiel binnen Europa kan de besluitvorming ernstig belemmeren.”
Maar de uitkomst verandert volgens hem niets aan de positie van de schuldeisers en dus is het Griekenland dat moet bijdraaien. “Dat is echter onwaarschijnlijk, gezien de kracht van het Griekse Nee. Toch behoort een deal op het allerlaatste moment nog steeds tot de mogelijkheden, omdat we erg dicht bij de invoering van een parallelle munt zijn.”
De Griekse banken, die afhankelijk zijn van de ECB voor hun Emergency Liquidity Assistance-programma (ELA), blijven tot nader order gesloten. “Heropening van de banken is alleen mogelijk op voorwaarde van een drastische afwaardering van deposito’s of de invoering van een parallelle munt. En er zijn geen Russische oligarchen die kunnen bijspringen met de herkapitalisatie”, zegt Cornelissen. “De situatie is dus behoorlijk dramatisch voor de Grieken.”
Reactie van de markten beperkt
Na het resultaat van het referendum verloren Europese aandelen maandag in de eerste handelsuren ongeveer 1%. De euro daalde licht ten opzichte van de belangrijkste valuta’s en de spreads van obligaties uit perifere eurolanden liepen uit ten opzichte van de benchmark, de Duitse Bunds.
“Zoals verwacht verzwakten de markten een beetje, maar eigenlijk was de reactie beperkt”, stelt Cornelissen. “We moeten niet vergeten dat de Griekse economie minder dan 2% uitmaakt van het bbp van de eurozone en dat de schuld slechts zo’n 3% bedraagt van de totale staatsschuld in de Europese Unie (EU). Economisch gezien is dat weinig. Bovendien is de positie van Europese banken in Grieks schuldpapier een stuk kleiner geworden.”
Dat Griekse schuldpapier is op dit moment direct of indirect vooral in handen van regeringen uit de eurozone. Het is dus de belastingbetaler die het geld moet ophoesten, niet de banken, zo geeft Cornelissen aan.
“Een faillissement en een de facto Grexit zijn geen systeemrisico meer voor de eurozone. Wat in Griekenland moet gebeuren is hervormen, maar de kans daarop is kleiner geworden na het Nee. Een beweging in de richting van een parallelle munt wordt een ramp voor de Griekse economie, maar de eurozone kan dat gemakkelijk hebben. Een groter probleem is de besluitvorming binnen de EU, die veel moeilijker zal worden. Het is dan wel de macht aan het volk, maar een nachtmerrie voor Brussel.”
Bijeenkomst leiders cruciaal
Cornelissen meent dat nu alles afhangt van een vergadering van Europese leiders op dinsdag 7 juli. “De volgende stap is vermoedelijk dat de ECB het bedrag van de noodsteun ongewijzigd laat tot dinsdagavond, als de Europese leiders bij elkaar komen om de gevolgen van het Griekse Nee te bespreken.”
De mogelijkheid bestaat dat de politiek achter de ECB gaat staan in het besluit ELA volledig stop te zetten. Het heeft immers geen zin te wachten tot 20 juli als de Griekse regering zijn schuld aan de ECB niet terug kan betalen, geeft de hoofdeconoom aan. “Het is nu een kwestie van dagen. Ze konden de 1,5 miljard euro al niet terugbetalen aan het IMF, dus waarom zouden ze de 3,4 miljard euro wel aan de ECB kunnen betalen?”
Qua portefeuillebeheer stelt Cornelissen dat Robeco Asset Allocation onderwogen blijft in Europese aandelen en ook onderwogen in de euro versus de Amerikaanse dollar. “Dat is wat ons betreft nu de beste positie. Mochten de Europese aandelenmarkten aanzienlijk verzwakken, dan zou dat voor ons een aankoopmoment kunnen zijn. Maar de markt is betrekkelijk rustig en op dit moment is de waardering allesbehalve aantrekkelijk.”
