Turkije heeft het afgelopen decennium zijn macro-economische principes overeind weten te houden dankzij een stabiele overheid die met structurele hervormingen heeft bijgedragen aan een gunstig ondernemingsklimaat. Zo is het land wereldwijd uitgegroeid tot een van de meest aantrekkelijke investeringsbestemmingen.
De economie is sinds 2002 met ruim 5% gegroeid. Tegelijkertijd is het bbp per hoofd van de bevolking meer dan verdriedubbeld en zal Turkije naar verwachting in 2014-2015 tot een van de snelst groeiende economieën ter wereld behoren. Naast de grote en dynamische markt van het land zelf biedt Turkije investeerders ook nieuwe opstapmogelijkheden naar andere landen, met name in de omliggende regio’s.
Dankzij de strategische ligging hebben investeerders toegang tot een potentiële markt van 1,5 miljard mensen, een gezamenlijk bbp van 25 biljoen dollar en een buitenlands handelsvolume van 8 biljoen dollar. In krap tien jaar is Turkije hierdoor erin geslaagd om zijn export op te voeren van 36 miljard dollar naar ruim 150 miljard dollar.
Hervorming overheidsfinanciën
De Turkse overheid, die een grote rol ziet voor directe buitenlandse investeringen voor de economische ontwikkeling van het land, heeft door middel van hervormingen en nieuwe wetgeving het investeringsklimaat sterk verbeterd. In 2003 werd er een wet op buitenlandse investeringen aangenomen waardoor buitenlandse investeerders dezelfde juridische voordelen kregen als lokale investeerders.
Economische prestaties, een jonge en dynamische bevolking, de strategische locatie en een gunstig klimaat voor investeerders zijn allemaal factoren die hebben bijgedragen aan de ruime investeringsmogelijkheden. En dit maakt Turkije een van de meest gewilde bestemmingen voor buitenlandse investeerders. Turkije is zich bewust van zijn enorme potentieel en heeft een aantal structurele hervormingen doorgevoerd om de economische concurrentiepositie van het land te bevorderen, een positieve impuls te geven aan de arbeidsmarkt en kwetsbaarheden te verhelpen.
Het land heeft zich met name gericht op het hervormen van de overheidsfinanciën, door middel van fiscale aanpassingen, het verwezenlijken van prijsstabiliteit, hervorming van de banksector, het sociale zekerheidsstelsel en de gezondheidszorg. In nauwe samenwerking met de private sector zijn er verschillende initiatieven genomen om het investeringsklimaat te verbeteren.
In 2001 werd de Turkse Coördinatieraad YOIKK in het leven geroepen, een platform ter bevordering van het investeringsklimaat waarin ook een belangrijke rol is weggelegd voor de private sector. De raad heeft de regelgeving met betrekking tot investeringen in Turkije gerationaliseerd, beleidsmaatregelen ontwikkeld om het concurrentievermogen te versterken en investeringen te stimuleren en gezorgd voor het opheffen van administratieve barrières waar binnen- en buitenlandse investeerders tegenaan liepen bij het investeringsproces.
Buitenlands kapitaal
De Turkse overheid heeft ook een aantal stimuleringsmaatregelen doorgevoerd. De meest recente maatregel werd in april 2012 afgekondigd en was primair bedoeld om een impuls te geven aan de productie en investering van sterk van import afhankelijke halffabricaten. De stimuleringsmaatregelen richtten zich ook op het aantrekken van investeringen in de minder ontwikkelde regio’s. Het nieuwe stimuleringsstelsel biedt investeerders verschillende opties, waaronder voordelen en vrijstellingen op het gebied van belastingen, sociale zekerheidspremies, gronduitgifte en steun voor onderzoek en ontwikkeling.
Dankzij de geschetste ontwikkelingen zijn de directe buitenlandse investeringen, die in de periode 1923-2000 zo’n 17 miljard dollar bedroegen, in 2003-2013 gestegen naar 135 miljard dollar, waarbij het aantal ondernemingen met buitenlands kapitaal in dezelfde periode is gestegen van 5600 naar 37.950. Bovendien hebben veel multinationals hun productiefaciliteiten of hun regionale hoofdkantoor naar Turkije verplaatst, aangezien het land een solide platform biedt voor economische uitbreiding op regionale schaal.
Daardoor kunnen deze bedrijven collectieve goederen en de lokale capaciteit optimaal benutten. Coca-Cola heeft zijn regionale hoofdkantoor al gevestigd in Turkije en stuurt vanuit deze locatie de bedrijfsactiviteiten in 94 landen aan. Ook GE Healthcare heeft nu zijn regionale hoofdkantoor in Istanbul gevestigd en dirigeert van hieruit de operationele activiteiten in 80 landen in vier regio’s: Centraal-Azië, het Midden-Oosten, Rusland en Afrika. Microsoft stuurt vanuit Turkije eveneens 80 landen aan.
De overheid stimuleert internationale bedrijven om hun regionale hoofdkantoor naar Turkije te verplaatsen. Dankzij een recente wijziging in de wet op directe buitenlandse investeringen kunnen buitenlandse ondernemingen nu hun regionale managementcentra in Turkije vestigen als verbindingskantoor zonder vennootschapsbelasting, btw, inkomstenbelasting en overdrachtsbelasting te hoeven betalen.
Wereldeconomie
Om buitenlandse investeerders ook beter van dienst te kunnen zijn, is in 2006 ISPAT opgericht. Dit agentschap voor de steun en promotie van investeringen valt rechtstreeks onder de premier en biedt investeerders begeleiding in het proces voorafgaand en tijdens hun vestiging in Turkije. Het helpt internationale investeerders bij vragen en fungeert als contactpunt voor alle instellingen die betrokken zijn bij het bevorderen en aantrekken van investeringen op nationaal, regionaal en lokaal niveau
In het licht van de ambitieuze doelstellingen die Turkije zich voor 2023 (het jaar waarin het honderdjarig bestaan van de republiek wordt gevierd) heeft gesteld, zullen de steunmaatregelen nog verder worden opgevoerd. De regering heeft doelen gesteld voor een aantal sectoren die uiteenlopen van gezondheidzorg tot economie, defensie tot onderwijs en van energie tot transport. Uiteindelijk wil Turkije tot de top tien van wereldeconomieën behoren met een bbp van 2 biljoen dollar en de exportopbrengsten verhogen naar 500 miljard dollar.
Ilker Ayci is president van het ISPAT
