De economische en politieke crisis in Brazilië kunnen worden overwonnen, zolang de regering maar vasthoudt aan het ingezette bezuinigingsbeleid. Daarvan is portfoliomanager Daniela da Costa-Bulthuis van Robeco overtuigd. De afbrokkelende politieke steun kan echter zeker nog roet in het eten gooien.
Lang tijd gold Brazilië als een succesnummer binnen de groep van opkomende economieën. Hoge economische groei ging gepaard met afnemende armoede en minder inkomensongelijkheid. Het land ontwikkelde zich tot de zevende economie van de wereld en stond prominent in het rijtje van de BRIC’s (Brazilië, Rusland, India en China), grote landen met een snelgroeiende economie.
Maar na 2010 is de groei ingezakt. Sterke inmenging van de overheid in de economie, lage investeringsniveaus en dalende grondstoffenprijzen begonnen de Braziliaanse economie parten te spelen. Sinds kort bevindt het land zich in een recessie. En, ondanks inspanningen van de centrale bank, bedraagt de inflatie nu 7,7%, het hoogste niveau sinds 2005.
Impact op groei
Daniela da Costa-Bulthuis belegt als portfoliomanager bij Robeco in aandelen uit emerging markets en volgt de ontwikkelingen in haar geboorteland op de voet. “Een slecht functionerend belastingstelsel, bureaucratie, corruptie en een inflexibele arbeidsmarkt zetten een rem op de bedrijfsinvesteringen en beperken de productiviteit. Deze structurele zwaktes werden gecamoufleerd tijdens de grondstoffenhausse. Maar nu hebben ze toch impact op de groei.”
Daarnaast zijn er acute problemen die aangepakt moeten worden. De overheidsschuld is door verkeerd beleid sterk opgelopen en bedraagt nu ruim 60% van het bbp. En de schuldratio kan nog verder oplopen als er geen einde komt aan de explosieve stijging van het begrotingstekort.”
Sterke kanten
Maar niet alles is kommer en kwel. Da Costa-Bulthuis noemt als sterke kanten van de Braziliaanse economie het gediversifieerde karakter en de diepgewortelde democratie. En ook over de nieuwe minister van Financiën, Joaquim Levy, is zij te spreken.
“Hij voert het juiste beleid om het vertrouwen te herstellen; de maatregelen zijn orthodox. Hij snijdt in de overheidsuitgaven en verhoogt de belastingen. Een probleem is echter dat dit stuit op weerstand van de bevolking. De ontevredenheid over de regering is groot vanwege de economische situatie en de corruptieschandalen. De president levert niet wat zij in de verkiezingscampagne beloofde. Haar kiezers voelen zich bedrogen.”
Tijdens de verkiezingscampagne vorig jaar waarschuwde de zittende president, Dilma Rousseff, dat volledige werkgelegenheid, hogere lonen en ruimere uitkeringen in gevaar zouden komen als de plannen van de neoliberale oppositie zouden worden uitgevoerd. Maar nu, na haar herverkiezing, loopt de werkloosheid op en kampen steeds meer consumenten met hoge schulden.
Situatie is fragiel
Da Costa-Bulthuis ziet de politieke crisis als de grootste risicofactor voor een positief scenario. “Als Brazilië deze periode goed doorkomt, kan de economie volgend jaar herstellen. Maar de situatie is fragiel. Het fraudeschandaal bij oliemaatschappij Petrobras speelt de regering parten. Het is te hopen dat Rousseff niet buigt voor de druk en Levy zijn werk laat doen. Er is geen plan B, de regering moet deze weg bewandelen.”
De portfoliomanager omschrijft de huidige toestand als het probleem van het te korte laken. “Trek je het omhoog dan heb je blote voeten. Wil je je voeten warm houden, dan heeft je bovenlijf een probleem. Rousseff kan niet de publieke opinie tegemoet komen en tegelijkertijd het juiste beleid voeren. De vooruitzichten voor de korte termijn zijn troebel, het is onduidelijk welke weg Brazilië zal inslaan.”
