Van twee kanten: nieuwe beleggers

In een maandelijkse briefwisseling belichten Caspar Snijders (Portefeuillemanager Aandelen) en Ruud Hadders (Responsible Investment Officer) – ieder vanuit hun eigen perspectief – een actueel onderwerp. Dit keer: nieuwe beleggers.

Hoi Ruud,

Een paar weken terug kopte het FD: Nieuwe belegger is jong en waaghals: “ik was gewoon aan het gokken”. In het artikel werd ingegaan op de nieuwe belegger die mede door de coronacrisis was begonnen met beleggen. Dit is schijnbaar een wereldwijd fenomeen, waarbij we de Verenigde Staten een uitvergroot voorbeeld kunnen noemen. Daar is de beleggingsapp Robinhood een echte hit: in het eerste kwartaal van 2020 meldden 3 miljoen nieuwe beleggers zich aan bij dit handelsplatform.

Uitgangspunt van veel van deze nieuwe beleggers is dat wanneer een aandeel tegen de bodemprijs handelt, het niet erger kan/zal worden dan nu en dat de aandelenprijs alleen maar kan stijgen. In plaats van dat er een individuele belegger op deze manier zijn spaargeld inlegt, zijn dat nu dus miljoenen nieuwe beleggers. De impact hiervan kan je ook terugzien in de aandelenprijs van afgestrafte bedrijven. Een voorbeeld is de aandelenprijs van het autoverhuurbedrijf Hertz, ook door de coronacrisis in zwaar weer. In juni ging dit aandeel in drie dagen tijd van 73 cent naar € 4,90; een stijging van ongeveer 670%! Het is hierbij een blinde gok of het uiteindelijk weer goed zal gaan met het bedrijf. Het aandeel is overigens hierna wel weer in iets minder dan 2 weken met ongeveer 70% gedaald.

Het bijna irrationele gedrag van deze beleggers is lastig te duiden, ook door professionele beleggers. Maar het uitzicht op rendementen van meer dan 100% in minder dan een jaar, is dan ook wat je niet veel ziet als je belegt in een indexfonds of een breed mandje met aandelen. De aantrekkingskracht van deze platforms is dan ook wel te begrijpen.

“Uitgangspunt van veel nieuwe beleggers is dat wanneer een aandeel tegen de bodemprijs handelt, het niet erger kan/zal worden.”

Onderliggend aan de trend en het gemak waarmee deze nieuwe beleggers kunnen beleggen is de enorme daling en soms zelfs het ontbreken van kosten voor het handelen in aandelen. Voorheen was het voor individuele beleggers een duur geintje om dag in dag uit aandelen te kopen en te verkopen. Hierdoor werd een focus op het lang in je portefeuille houden van een aandeel beloond, simpelweg omdat je zo’n aandeel niet kocht en verkocht. Als je nu instapt, is deze belangrijke drempel echter weggevallen of astronomisch verminderd door een ander verdienmodel van handelsplatforms.

Cash dat wordt aangehouden, wordt normaliter belegd in effecten met een laag risico waar ietsje meer rendement op wordt behaald. Dit is één van de belangrijkste inkomstenbronnen. Nu is er echter een nieuwe bijgekomen. Beurshandelaren krijgen instromen die door de nieuwe beleggers wordt doorgestuurd en voeren deze commissieloos uit en ze betalen een tarief voor het binnenkrijgen van deze gelden (PFOF). Maar deze slimme beurshandelaren doen dat natuurlijk niet gratis: ze spelen de tegenpartij voor de beleggers van de handelsplatforms, dus bij kooporders zullen zij verkopen en bij een verkooporder kopen ze. Vervolgens gaan ze naar de markt en vangen de “spread” (het verschil tussen de koop- en verkoopprijs).

Dit fenomeen is ontzettend interessant en ik ben dan ook benieuwd hoe lang dit zal aanhouden. Met snel geld verdienen bestaat natuurlijk ook het risico van snel geld verliezen. Vooralsnog lijkt het relatief goed te gaan; op een paar uitzonderingen (wirecard) na zijn veel van de afgestrafte bedrijven wel boven hun dieptepunt uitgestegen.

Maar ik ben wel benieuwd hoe jij hiernaar kijkt Ruud, zowel het kortetermijndenken, het investeren in afgestrafte bedrijven (hoe staat het bijvoorbeeld met Shell of schaliegasbedrijven en deze nieuwe beleggers), maar ook het mechanisme waardoor de kosten voor het handelen zo laag kan worden gehouden.

Groet,

Caspar Snijders

Hoi Caspar,

Sinds de oprichting in 2013 heeft Robinhood veel grip gekregen met 6 miljoen veelal jonge gebruikers die zich bij het platform in de Verenigde Staten hebben aangemeld. Het bedrijf ontleent zijn naam aan de legendarische Engelse held Robin Hood en beweert dat het financiële diensten wil “democratiseren”. Het feit dat het platform haar kantoren voorzien heeft van kogelvrij glas toont echter aan dat het, net als de echte Robin Hood, een controversieel karakter heeft.

Robinhood staat onder zware druk in de Verenigde Staten nadat Alex Kearns, een 20-jarige student, vorige maand zelfmoord pleegde. Uit zijn afscheidsbrief kwam naar voren dat Kearns in de overtuiging was dat hij $ 730.000,- had verloren door de app te gebruiken. Het duizelingwekkende bedrag zag er wellicht uit als een verlies, maar was in feite een tijdelijke positie in een optie (een financieel instrument waar hij weinig begrip van had). Zijn account had eigenlijk een tegoed van $ 16.000,-.

De tragedie heeft geleid tot een golf aan kritiek waarbij politici eisen dat het bedrijf meer doet om kwetsbare jongeren te beschermen. “Als een investeerder niet kan begrijpen, in gewoon Engels, waar hij zich bij aanmeldt, dan moet er iets veranderen”, zegt Sean Casten, een democraat-congreslid in de thuisstaat van Kearns – Illinois – in een open brief aan het bedrijf.

In een reactie op de dood van Kearns beloofde Robinhood te gaan beoordelen of klanten in aanmerking komen om complexere instrumenten te verhandelen en om klanten duidelijker te maken wat en hoeveel ze verhandelen. Daarnaast heeft Robinhood de lancering in het Verenigd Koninkrijk voor onbepaalde tijd uitgesteld, ondanks dat 250.000 Britten zich reeds hadden aangemeld voor het platform.

De maatregelen staan echter haaks op het verdienmodel van handelsplatforms zoals Robinhood. Zoals je beschrijft is dit verdienmodel grotendeels gebaseerd op het verkopen van orders aan beurshandelaren (PFOF). Dit model is controversieel omdat het voor kleine beleggers moeilijk kan zijn om te weten of ze een goede prijs krijgen voor de activa die ze kopen en verkopen. Nog problematischer is dat het een prikkel vormt voor deze platforms om zoveel mogelijk transacties te genereren.

“Als een investeerder niet kan begrijpen, in gewoon Engels, waar hij zich bij aanmeldt, dan moet er iets veranderen.”

Bij het openen van de Robinhood-app worden daardoor klanten begroet met een verscheidenheid aan oogverblindende details: uitbarstingen van confetti om transacties te vieren en een lijst met populaire aandelen om te verhandelen. In plaats van gebruikers te instrueren om een coherente strategie te volgen, pusht de app daardoor riskantere opties zoals individuele aandelen, cryptovaluta en zelfs handel op geleend geld en opties.

Deze nieuwe beleggers op handelsplatforms zijn daardoor geneigd grote risico’s te nemen, waarbij er bijvoorbeeld vol wordt ingezet op bedrijven die tijdens COVID-19 veel waarde hebben verloren. Opvallend is daarbij dat zeer vervuilende sectoren, zoals luchtvaartmaatschappijen en schaliegasbedrijven, populaire aandelen zijn voor beleggers om snel geld te verdienen. Dit staat haaks op de trend dat millennials – de grootste groep gebruikers van Robinhood – juist duurzaamheid centraal stellen in hun beleggingen.

Dit betekent niet per se dat Robinhood niet als volksheld financiële diensten kan “democratiseren”. Het biedt kleine beleggers weldegelijk een aantrekkelijke mogelijkheid om spaargeld te beleggen nu de rentes enorm laag zijn. Maar de grote vraag is hoe handelsplatforms verantwoordelijkheid gaan nemen om beleggers te begeleiden richting weloverwogen financiële keuzes.

Groet,

Ruud Hadders

Dit artikel is ook beschikbaar in het Engels: English version