Van twee kanten: social taxonomy

In een maandelijkse briefwisseling belichten Caspar Snijders (Portefeuillemanager Aandelen) en Ruud Hadders (Responsible Investment Officer) – ieder vanuit hun eigen perspectief – een actueel onderwerp. Dit keer: social taxonomy.

Beste Ruud,

Afgelopen jaar was er veel aandacht voor de EU-taxonomie, een raamwerk dat bedrijven uniforme rapportagevereisten oplegt als het gaat om de impact van het bedrijf op het milieu. Dat de implementatie door bedrijven maar langzaam vormkrijgt, neemt niet weg dat de standaardisatie een grote stap in de goede richting is: voor beleggers betekent het meer transparantie, waardoor ‘green washing’ wordt bemoeilijkt. Ook het feit dat fondshuizen moeten voldoen aan bepaalde richtlijnen voordat ze een fonds als duurzaam mogen bestempelen, draagt hieraan bij.

Het raamwerk richt zich echter uitsluitend op milieutechnische aspecten (oftewel de E binnen ESG), maar dit is slechts één onderdeel van duurzaam beleggen. De EU heeft dit onderkend en is gestart met de ontwikkeling van de “Social Taxonomy”. De huidige taxonomie zal als blauwdruk dienen voor de ontwikkeling van een taxonomie met betrekking tot sociale aspecten van duurzaamheid. De combinatie van deze twee taxonomieën zal uiteindelijk moeten leiden tot een uniforme en holistische aanpak en rapportage van bedrijven en vermogens- en fondsbeheerders.

Dat er eerst is gekozen voor de introductie van de zogenaamde “Green taxonomy” komt doordat de impact van productie en producten en diensten op het milieu gemakkelijker wetenschappelijk kan worden onderbouwd. De milieueffecten op bedrijven en de bijkomende beleidsontwikkeling zoals een CO2-taks, tonen direct de materialiteit van dit onderwerp. Hierdoor kunnen milieuaspecten makkelijker gemeten worden.

Sociale aspecten zijn minder te vinden in de producten en diensten, maar meer in productieprocessen van bedrijven. Ook de EU onderkent dit: uitsluitend producten en diensten van vastgoedondernemingen en farmaceuten zijn een voorbeeld van sectoren waar sociale impact kan worden gegenereerd. Bij vastgoedbedrijven is dit bijvoorbeeld de bouw van goedkope appartementen, zodat minderbedeelden ook toegang hebben tot vastgoed en bij farmaceuten is dit bijvoorbeeld toegang tot medicatie voor dezelfde groep. Het is te betwijfelen of dit zorgt voor enorme kansen voor beleggers. Veelal drukt dit aanbod van producten en diensten de marges van bedrijven en dus zal dit niet direct leiden tot een beleggingskans.

“Dat de implementatie door bedrijven maar langzaam vormkrijgt, neemt niet weg dat de standaardisatie een grote stap in de goede richting is.”

Waar de sociale taxonomie wel interessant kan zijn voor beleggers is de nadruk op het voeren van een ‘due diligence’ binnen de waardeketen. Met nadrukkelijke controles binnen de waardeketen met betrekking tot bijvoorbeeld eerlijk loon en veiligheidsmaatregelen, kan de sociale taxonomie zorgen dat bedrijven zichzelf kunnen beschermen voor reputatierisico en financiële consequenties, mochten toeleveranciers het niet zo nauw nemen met de veiligheid of andere stakeholderbelangen.

Een voorbeeld hiervan is Rio Tinto. Bij dit bedrijf moesten de CEO en twee topfunctionarissen opstappen, omdat door Rio Tinto een Aboriginalgrot in de Juukan-kloof werd vernietigd. De impact op de beurswaarde direct na het nieuws was circa 10%.

Voor beleggers is de sociale taxonomie met betrekking tot daadwerkelijke beleggingskansen nog redelijk beperkt. Er wordt beoordeeld hoe een bedrijf maatschappelijke onderwerpen adresseert en er wordt een vergelijking gemaakt met de sector. Bij IT-bedrijven zal het accent liggen op het behoud van kennis en kunde bij werknemers. Bedrijven actief in opkomende landen of in natuurgebieden zouden moeten zorgdragen voor voldoende overleg met (en onderkenning van) de rechten van de gemeenschap.

Ook moet er meer gerapporteerd worden over sociale aspecten en resultaten. Dit zal impact hebben op de totale beoordeling van een bedrijf, veelal uitgedrukt in ESG-scores. Het hebben van beleid alleen is niet genoeg. Het lijkt er dus meer op dat de taxonomie een zogenaamde “license to operate” is.

Is dat in jouw ogen ook zo? Of heeft de sociale taxonomie op andere vlakken een meerwaarde voor beleggers?

Groet,

Caspar

Hi Caspar,

Net als bij eerdere crises, is als gevolg van de COVID-19 pandemie de ongelijkheid in de wereld groter geworden. Volgens de ILO heeft de pandemie geleid tot een inkomensverlies van $ 3,7 biljoen voor de wereldwijde beroepsbevolking, equivalent aan 255 miljoen voltijdbanen die verloren zijn gegaan.

De pandemie heeft ook ongelijkheden blootgelegd binnen landen en met name de laaggeschoolden, etnische minderheden en jongvolwassenen geraakt. Ook heeft de pandemie zichtbaar gemaakt dat veel van de essentiële diensten waarop we vertrouwen, worden uitgevoerd door personen met zwakke vormen van werknemers-bescherming. De aankondiging van de Europese Commissie om ook een sociale taxonomie te introduceren, waarin wordt vastgelegd wat er van bedrijven wordt verwacht in hoe zij omgaan met zowel haar werknemers als de maatschappij waarin zij opereren, is daarom nog belangrijker geworden.

In toenemende mate zien beleggers toe op hoe bedrijven waarin zij investeren de basisrechten van de bevolking waarborgen, zoals de bescherming van mensenrechten en het voorkomen van kinderarbeid.

Echter, naast deze ethische ondergrens en het voldoen aan wettelijke eisen, is het belangrijk om daadwerkelijk de levensstandaard van werknemers te verhogen. Enerzijds, omdat bedrijven en beleggers op die manier voldoen aan internationale verdragen en richtlijnen als de UN Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGPs). Anderzijds, omdat zij op die manier minder financiële risico’s ondervinden. Dit komt doordat de kans op protest en personeelsverloop afneemt. Ook zijn werknemerstevredenheid en gezondheid beter als bijvoorbeeld een leefbaar loon wordt betaald of als werknemers toegang hebben tot goede zorg. Dit bevordert de productiviteit en ketenveerkracht.

In tegenstelling tot informatie over hoe bedrijven omgaan met het milieu, wordt er nog maar beperkt gerapporteerd over deze maatschappelijke impact. Doordat er geen gestandaardiseerde manier is waarop deze impact inzichtelijk wordt gemaakt, is de aankondiging om de taxonomie uit te breiden met sociale thema’s inderdaad een stap in de goede richting.

“Er moet nog veel uitgekristalliseerd worden voordat beleggers de sociale taxonomie kunnen gebruiken om te sturen op het verbeteren van de maatschappelijke impact.”

De aankondiging heeft al wel geleid tot de eerste gefronste wenkbrauwen. Zo heeft Eumedion namens Nederlandse beleggers aan de Commissie gevraagd hoe er wordt omgegaan met de samenhang tussen sociale en andere duurzaamheidsfactoren, bijvoorbeeld wanneer in de praktijk de aanpak van klimaatvraagstukken gepaard gaat met negatieve maatschappelijke impact – of omgekeerd.

Daarnaast is het net als bij de groene taxonomie de vraag hoe “hard” de indicatoren van de Europese Commissie zullen zijn om daadwerkelijk onderscheid te maken naar bedrijven die een positieve maatschappelijke impact hebben. Tot slot rijst de vraag hoe er wordt omgegaan met culturele verschillen tussen landen waarin bedrijven actief zijn.

Er moet dus nog veel uitgekristalliseerd worden voordat beleggers de sociale taxonomie kunnen gebruiken om te sturen op het verbeteren van de maatschappelijke impact. Daarom is het des te belangrijker om als belegger per bedrijf te identificeren wat de maatschappelijke impact is. Hoewel het traditioneel gezien vaak de negatieve impact betreft die ongewenst sociaal gedrag kan hebben op de waardering van een bedrijf, zullen er in toenemende mate ook bedrijven zijn die zich in positieve zin weten te onderscheiden en daarmee bijvoorbeeld nieuwe markten aanboren en de ‘war on talent’ qua personeelsbeleid kunnen winnen.
Het is interessant om de uitrol van de sociale taxonomie op de voet te volgen, maar ook om hier actief een bijdrage aan te leveren.

Het vertalen van deze ontwikkelingen en data naar de dienstverlening naar klanten, staat dan ook hoog op mijn agenda!

Groet,

Ruud

Dit artikel is ook beschikbaar in het Engels: Two sides of the story: social taxonomy