De vraag naar steenkool vanuit opkomende economieën zal in de loop van de tijd afnemen. Die stap kan zelfs sneller gezet worden dan de markt nu inschat, denkt Seema Suchak, ESG analist bij Schroders, en dat heeft invloed op de prijs en de toekomst van grote mijnbouwbedrijven.
Steenkool is een goedkope en betrouwbare energiebron die wel gezien wordt als het middel om armoede te overwinnen. Maar van alle fossiele brandstoffen produceert steenkool bij verbranding de meeste CO2-emissie. De transitie van steenkoolenergie naar minder vervuilende en duurzame energie vindt, vooral om die reden, in ontwikkelde economieën al plaats. Prijsherstel voor het vervuilende steenkool dat al op de bodem van de commodity cyclus zit, acht Suchak dan ook niet waarschijnlijk. Vooral nu de vraag ook in de opkomende markten stagneert.
Schroders denkt dat duurzame energie op de langere termijn de rol die steenkool van oudsher had in de opkomende markten goed kan overnemen. Vooral wanneer de investeringen in schone energie toenemen en daarmee de productiekosten per MWh wind- of zonne-energie afnemen. Daarnaast zorgt meer overheidsregulering voor verdere beperking van het gebruik van steenkool en stimulering van het gebruik van minder CO2-uitstotende energievormen.
China
Grote mijnbouwbedrijven als BHP Billiton, Glencore, Rio Tinto en Anglo American hebben de afgelopen jaren hun steenkoolproductie verhoogd om aan de toenemende vraag uit China te voldoen. Maar gezien de vertraging van de Chinese economie, de opkomst van lokale producenten en overheidsregulering, is het geen verrassing dat de Chinese vraag naar geïmporteerde steenkool terugloopt. Andere landen zoals Zuid-Korea en Japan hebben ook behoefte aan steenkool, maar ook daar is sprake van een omslag naar het gebruik van minder vervuilende energie. Waar de grote mijnbouwbedrijven eerst een afwachtende houding in dit stranded asset-debat aannamen, stellen zij zich nu coöperatief en oplossingsgericht op. Zij investeren in schonere kolensoorten, zoeken manieren om het CO2-probleem aan te pakken of trekken zich stilletjes terug uit steenkool.
Schroders signaleert ook dat de belangrijkste afnemers van steenkool een transitie doormaken richting duurzamere vormen van energie. Dit heeft ook gevolgen voor binnenlandse producenten. De vraag naar steenkool in India is nog erg groot, maar regulering zal de groei daar aftoppen. De investeringen in zonne-energie zullen in 2019 de investeringen in steenkoolenergie overtreffen.
Kolencentrales
In China voorzien kolencentrales nu nog in 66% van de energiebehoefte. Binnenlandse energiemaatschappijen zullen binnen afzienbare tijd aan die vraag kunnen voldoen, maar diezelfde vraag zal teruglopen door de economische groeivertraging en overheidsregulering. In de VS zorgt de opkomst van schalieolie al voor een lagere steenkoolbehoefte en zijn nieuwe emissiebeperkende overheidsmaatregelen voor kolencentrales de nagel op de doodskist.
Waarom blijven bedrijven verliesmakende kolenmijnen exploiteren, vraagt Suchak zich af. Het is kennelijk niet zo makkelijk om de steenkoolproductie op te geven of bedrijven herpositioneren zich wel, maar laten de productie van steenkool niet helemaal los. Suchak meent dat mijnbouwbedrijven het zwaar zullen krijgen en dat de beter gepositioneerde bedrijven zich kunnen onderscheiden. Dan moeten ze wel een progressieve en realistische houding ontwikkelen ten opzichte van steenkool in hun portfolio. Daarnaast dienen ze grondige kennis van de lokale en regionale CO2-wetgeving te ontwikkelen. Tenslotte zijn investeringen in schonere energie en strikte maatregelen voor energie-efficiency noodzakelijk.
Voor beleggers ziet Suchak ook een rol. Zij moeten in de gaten houden of bedrijven afboekingen moeten doen op hun steenkool-activa. Daarnaast moeten zij aansturen op langetermijnbeleid, omdat de levensduur van een steenkoolmijn doorgaans langer is dan die van een ceo.
Lees meer in de paper Thermal coal – End of the road? van Seema Suchak
