Een eensgezindere Europese Centrale Bank (ECB) wijst erop dat de centrale bank klaar is om meer maatregelen te treffen. De aandelenmarkten stegen onderwijl gedurende de afgelopen week nog altijd licht. Maar de MSCI AC Index maakte zijn verliezen van september en oktober nog niet goed.
De Amerikaanse markt die andermaal hoogterecords vestigde, nam de leiding dankzij een gunstig economisch klimaat en een sterke groei van de bedrijfswinsten. Japanse aandelen profiteerden fors van extra kwantitatieve versoepeling door de Bank of Japan (BoJ). Vooral aandelen uit de opkomende markten bleven achter.
Wij blijven positief voor risicovolle beleggingsklassen, voornamelijk aandelen wereldwijd en hoogrentende en ‘investment grade’-bedrijfsobligaties.
Sterke cijfers
De markt reageerde gematigd op de Amerikaanse banencijfers van oktober. 214.000 nieuwe banen was een sterk cijfer. Daarmee kwam de netto banengroei voor de negende maand op rij boven de 200.000 uit. Meer eerder ontmoedigde werknemers keerden naar de arbeidsmarkt terug, maar de groei van de werkgelegenheid was nog groter. De werkloosheid daalt al sinds oktober 2009.
Dit jaar versnelde de daling waardoor er nu loonsverhogingen in zicht zijn. Een wat langere werkweek en meer overuren stellen eveneens hogere lonen in het vooruitzicht. Uit de NFIB-peiling van oktober bleek echter dat minder kleine bedrijven van plan zijn om de lonen van hun werknemers te verhogen. De globale index beweegt sinds april dit jaar per saldo zijwaarts.
Globaal genomen verwachten wij dat de economie de komende maanden slechts licht boventrendmatig groeit zolang de consumptiegroei beperkt blijft door de bescheiden stijging van de inkomens. Bedrijven kunnen profiteren van lagere olieprijzen, maar moeten ook met een sterkere dollar afrekenen.
Klaar om meer te doen
Zoals verwacht toonde de ECB zich bereid om meer te doen. Tegen de achtergrond van berichten over een machtsstrijd in de beleidsraad en vragen over het leiderschap van voorzitter Mario Draghi, trachtte de ECB eenheid uit te stralen. Draghi benadrukte dat alle leden van de raad zich achter extra onconventionele maatregelen binnen het mandaat van de ECB schaarden.
Wat de uitbreiding van de balans van de ECB betreft, stelde hij dat de bank naar de niveaus van maart 2012 wil terugkeren. Daarvoor moet ze in minder dan twee jaar tijd 1000 miljard euro toevoegen aan de balans, onder meer met een tweede ronde van langlopende leningen (TLTRO’s) aan banken.
De ECB zette zichzelf onder druk om te handelen door te verklaren dat ze nu kijkt naar “de tijdige voorbereiding van extra maatregelen die indien nodig zullen worden ingezet”. De centrale bank gaf te kennen dat een meerderheidsbesluit over extra maatregelen uiteindelijk kan volstaan. Het is onwaarschijnlijk dat die maatregelen er snel komen.
Zelfs na de tweede ronde van TLTRO’s in december kan het moeilijk blijven om uit te maken of de vooralsnog toegepaste kwantitatieve versoepeling volstaat om deflatie af te wenden. De vraag rond de wettigheid van de ‘Outright Monetary Transactions’ die de obligatierente in Italië, Spanje, Portugal en Griekenland in 2012 mede drukten, staat een eventuele overstap naar daadwerkelijke kwantitatieve versoepeling in de weg.
De ECB kan het volume van zijn activa-aankopen verhogen door ook bedrijfsobligaties te kopen of effecten met een lagere rating in aanmerking te nemen als instrument. Die beslissing kan al tijdens de vergadering van december vallen als de ECB zijn nieuwe groei- en inflatieverwachtingen bekendmaakt. Een eventuele erkenning dat de inflatieverwachtingen erg bescheiden zijn, kan het startschot voor meer maatregelen geven.
Volgens ons verbetert de economie van de eurozone geleidelijk in 2015, maar vooralsnog zijn daar weinig tekenen van te bespeuren. Op basis van de recente cijfers van de industriële productie en de detailhandelsverkoop, was de bbp-groei in het derde kwartaal wellicht zwak of zelfs negatief. Graadmeters zoals de index van het economisch sentiment (ESI), het consumentenvertrouwen en de inkoopmanagersindices (PMI’s) zijn hun bodem mogelijk voorbij, maar wijzen niet op een verbeterend momentum.
Tegenvallers
In Japan daalden de peiling van Economy Watchers en het consumentenvertrouwen in oktober, wat andermaal onderstreept dat het positieve effect van ‘Abenomics’ stilaan is uitgewerkt. Wij zijn voorzichtig wat de groei betreft omdat de economie na de duik in het tweede kwartaal moeite heeft om meer vaart te krijgen.
Recent ontstond er speculatie rond vervroegde verkiezingen die een nieuwe btw-verhoging op de langere baan kunnen schuiven. De mogelijkheid van minder begrotingsconsolidatie stuurde de rente op staatspapier hoger, maar een sterke stijging zit er dankzij de massale activa-aankopen van de BoJ wellicht niet in.
De export van Japan en Maleisië bevestigde wat wij al maanden vaststellen: een bescheiden groei. In Taiwan groeide de export in het traagste tempo sinds januari. De Maleisische exportgroei bleef ver onder de niveaus van eerder dit jaar. Op basis van onze wereldwijde naar bbp gewogen PMI van de dienstensector blijven de opkomende economieën achter bij de ontwikkelde markten.
Joost van Leenders is hoofdeconoom bij het Multi Asset Solutions Team van BNP Paribas Investment Partners
