We staan aan de vooravond van een nieuw tijdperk. In 2015 zullen de opkomende landen die hun economieën goed herstructureren en hervormen het beste presteren, aangezien er niet meer kan worden geprofiteerd van het verruimende Fed-beleid. Wat zit er voor komend jaar in het vat voor opkomende markten?
Het tempo waarmee de Federal Reserve richting normalisatie van het monetaire beleid zal gaan, is in 2015 een van de meest bepalende factoren voor de economische en financiële prestaties van opkomende markten. Hoewel ons meest waarschijnlijke basisscenario een geleidelijke stijging van de obligatierentes is, waarbij de Fed in de zomer uiteindelijk de beleidsrentes verhoogt, behoort een meer verstorende aanpassing van de yields zeker ook tot de mogelijkheden.
Wanneer dat gebeurt, zullen landen met grote externe tekorten die door middel van kredietverstrekking via buitenlandse bankleningen en beleggingen worden gefinancierd, hun valuta’s zien dalen en de lokale rentetarieven zien stijgen.
Chinese landing
Het goede nieuws is dat enkele van de zogenaamde ‘Fragile Five’ die het in mei vorig jaar zwaar te verduren hadden, vooruitgang hebben geboekt met het terugdringen van hun externe financieringsbehoefte (met name India) en het inbouwen van een grotere risicopremie in hun monetaire beleidsrentes (Brazilië, Indonesië).
Het slechte nieuws is dat sommige landen nog steeds gebukt gaan onder grote externe tekorten en te lage reële beleidsrentes. Turkije is de meest opvallende risicofactor en is niet gebaat bij de openlijke politieke druk om de rentes laag te houden.
Blootstelling aan grondstoffenexport is een nieuw aspect rond het thema externe tekorten. Dalende energie- en metaalprijzen leiden momenteel namelijk tot enkele grote verschuivingen in de nettoruilvoet. Het netto-effect hiervan blijft binnen de opkomende markten als geheel echter in evenwicht, omdat Brazilië, Rusland, Zuid-Afrika en Indonesië op dit punt waarschijnlijk verliezen, terwijl China, Zuid-Korea, Israël en Turkije profiteren.
Met de recente daling in grondstofprijzen houden markten rekening met het risico op een harde landing in China. De vraag naar Chinese grondstoffen is weliswaar gedaald nu de vastgoedactiviteiten in het slop zijn geraakt, maar het risico op een harde landing moet niet worden overdreven.
In feite is de recente daling van de grondstofprijzen grotendeels het gevolg van een sterke toename van het wereldwijde aanbod van olie en ijzererts, ondersteund door de schalierevolutie in de Verenigde Staten en de enorme toename van de productiecapaciteit van ijzererts in Australië na een zeer intensief investeringsprogramma.
Ander evenwicht
Wij denken dan ook dat het een vergissing is om op basis van trends in de vraag naar grondstoffen conclusies te trekken over de Chinese economie. De dienstensector is in China inmiddels groter dan de industriesector. Het aandeel van consumentenbestedingen in het bbp is de afgelopen jaren gestegen en de winkelomzetten bleven goed op peil, ondanks de recente investeringsvertraging.
Consumentenbestedingen en diensten zijn veel minder grondstofintensief dan de industriesector, terwijl de bouwsector nauwer is verbonden met de investeringsvraag. Dit nieuwe evenwicht in vraagfactoren is deels datgene wat China nodig heeft om zich te verzekeren van een duurzame groei van rond de 7%. Er zijn echter ook structurele hervormingen nodig om de rol van de privésector in de economie te stimuleren en de kapitaalallocatie te verbeteren.
Afgelopen november kwamen tijdens de derde plenaire vergadering van de Communistische Partij van China vier belangrijke hervormingsprioriteiten naar voren: deregulering, fiscale hervormingen, hervormingen van staatsbedrijven en hervormingen van het registratiesysteem van stedelijke en plattelandshuishoudens.
Een jaar later zijn er op de meeste fronten goede vorderingen gemaakt. Hoewel deze veranderingen voor de groei op korte termijn niet per se positief zijn, vergroten ze wel het vertrouwen dat China de vermindering van de productiviteitsgroei kan stoppen. Daarmee zou het risico op een harde landing op de middellange termijn ook afnemen.
Nieuw tijdperk
De gunstige effecten van economische hervormingen zullen volgend jaar waarschijnlijk ook voor India en Mexico een belangrijk thema vormen. Dankzij zijn overweldigende verkiezingsoverwinning in mei heeft de Indiase premier Modi een sterk mandaat voor het doorvoeren van zijn hervormingsplannen. Eén van zijn grootste prioriteiten is het verbeteren van het Indiase bedrijfsklimaat door belemmeringen voor ondernemers en buitensporige bureaucratie terug te dringen.
Het openstellen van de economie voor buitenlandse investeerders is hierbij essentieel en Modi heeft inmiddels vooruitgang geboekt bij het aantrekken van potentiële directe buitenlandse investeerders uit Japan, China en de VS. India is een van de weinige grote opkomende economieën waarvan wordt verwacht dat deze volgend jaar een aanzienlijke groei laten zien.
Mexico kwam onlangs met de details van de hervormingen van zijn energiesector en er kan worden gesproken van een nieuw tijdperk. Voordeel door directe investeringen uit het buitenland kunnen vanaf 2015 zichtbaar worden. Door het aantrekken van buitenlands kapitaal in deze sector moet Mexico in staat zijn de dalende trend in de olieproductie om te buigen, die het gevolg was van een jarenlang tekort aan investeringen door het staatsbedrijf Pemex.
De hervormingen gaan echter veel verder dan energie. Ze omvatten ook veranderingen rondom mededinging, de arbeidsmarkt en het onderwijs. Voor volgend jaar verwachten we een verbetering van de cyclische dynamiek wanneer het herstel in de VS aan momentum wint. De Mexicaanse exporten en overboekingen zouden hiervan moeten profiteren.
De stappen die zijn gezet om in economieën van bijvoorbeeld China, Mexico en India te komen tot een nieuw evenwicht en hervormingen, zouden enige bescherming moeten bieden tegen de gevolgen van de onvermijdelijke stijging van de Amerikaanse rentes.
Brian Coulton is Global Emerging Markets Strategist bij Legal & General Investment Management (LGIM)