Middelgrote pensioenfondsen met een beheerd vermogen van 5 tot 30 miljard euro kunnen nauwelijks meer heen om het uitbesteden van een aantal taken op het gebied van het vermogensbeheer. Als gevolg van nieuwe regelgeving en het gebruik van alternatieve producten zien de fondsen de complexiteit van het beheer steeds verder toenemen.
Daardoor worden zij gedwongen een beroep te doen op de externe expertise van met name service providers. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om taken op het gebied van ‘securities servicing’, zoals ‘securities lending’ en ‘tax pooling’, alsmede het rapporteren aan cliënten en toezichthouders. “Veel kleinere fondsen hebben inmiddels de stap naar uitbesteding gezet”, bemerkt Roel Menken, partner bij KPMG en segmentleider Pensionfunds.
“Een van de ontwikkelingen die van grote invloed is op de complexiteit van het vermogensbeheer en dus op het besluit van middelgrote fondsen om op zoek te gaan naar externe deskundigheid is de toename van het gebruik van alternatieve instrumenten. In de zoektocht naar meer rendement stappen deze fondsen in toenemende mate over op complexere producten of alternatieve activa, zoals private equity en hedgefunds, die nogal wat haken en ogen kennen.”
Niet risicoloos
Het opzetten en uitvoeren van zogenaamde tax pooling-structuren en van securities lending is volgens Menken in het algemeen een complexe operatie die niet zonder risico’s is. “Het goed beheersen van het uitlenen van effecten om additioneel rendement te kunnen halen, is bijvoorbeeld een complexe aangelegenheid.”
Daarbij moeten in een crisissituatie de effecten weer veilig bij de rechtmatige eigenaar terecht komen. Volgens hem ontbreekt bij middelgrote pensioenfondsen in het algemeen echter de kennis en ervaring om hiermee op een verantwoorde manier om te gaan, kennis die moeilijk te verkrijgen is in de markt.
“Bovendien is de interne organisatie er vaak niet klaar voor en worden de processen niet ondersteund door de aanwezige systemen. De fondsen lopen dan ook duidelijk tegen de grenzen van hun eigen kunnen aan, waardoor steeds meer middelgrote pensioenfondsen zullen besluiten om deze processen uit te besteden.”
Zeer complex
Menken constateert ook een andere overweging om over te gaan tot uitbesteden. Hij doelt op de noodzaak om te investeren in informatietechnologie en zorg te dragen voor het beheer van een complexe IT-omgeving. “Het beheren van de stroom gegevens van de ‘custodians’, ‘depository agents’ en de externe beheerders naar de risk-, performance- en compliance measurement- en reporting-systemen tot de uiteindelijke rapportage is zeer complex.”
Toezichthouders willen hierop in het algemeen controle op kunnen uitoefenen en nemen geen genoegen meer met bijvoorbeeld een overzicht op basis van Excel. Vanuit die gedachte lijkt het uitbesteden van deze processen aan grote dienstverleners die miljarden investeringen doen in deze technologieën en hun systemen voortdurend aanpassen aan nieuwe marktontwikkelingen dan ook voor de hand te liggen.
“Bestuurders van de fondsen in kwestie willen zich bovendien bezighouden met de werkelijke pensioenproblematiek en niet met de totstandkoming van de cijfers. Vooral bij middelgrote fondsen lijkt een onevenredig deel van de bestuurderstijd te gaan over de totstandkoming en betrouwbaarheid van de cijfers. Uitbesteding kan daar verlichting scheppen.”
Grote multinationals
Hoewel vanwege de schaalgrootte en de aanwezigheid van hooggeschoolde specialisten uitbesteden voor de grote fondsen met een belegd vermogen van meer dan 30 miljard euro minder interessant is, zou uitbesteden voor pensioenfondsen van grote multinationals tevens interessant kunnen zijn. Althans, dat denkt Menke.
“Zij kunnen hun ‘operating model’ inrichten door alle lokale pensioenfondsen bij één provider onder te brengen. De providers hebben goed overzicht op de verschillende markten en de multinational heeft een goed internationaal overzicht van de pensioenbezittingen en verplichtingen.”
Daarnaast kunnen ze internationale schaalvoordelen creëren. “Mijn verwachting is dan ook dat op de middellange termijn alleen de hele grote fondsen nog een eigen ‘fabriek’ zullen hebben voor hun back- en midoffice processen.”
