Voor een welvarend land groeit Zuid-Korea met circa 3,5% behoorlijk. Verder heeft het land gezonde overheidsfinanciën en externe overschotten. Ik denk dan ook dat Zuid-Korea bestand is tegen de risico’s voortvloeiend uit een renteverhoging in de Verenigde Staten.
Zuid-Korea biedt kansen voor beleggers en andere investeerders. Het is het enige land in ABN Amro’s ‘Top 16 van opkomende markten voor 2015’ met de status van ‘welvarend land’.
Als zodanig is het de veertiende economie ter wereld. Gemeten naar bbp per capita is Zuid-Korea één van de rijkste landen in Azië, een reflectie van jarenlang beleid gericht op exportgeleide groei.
Ondanks een recente vertraging blijft de economische groei voor deze welvarende natie behoorlijk. Verder heeft Zuid-Korea gezonde overheidsfinanciën en externe overschotten en behoort het tot de landen met de beste rating in Azië. Al met al denken we dat Zuid-Korea goed bestand is tegen de risico’s voortvloeiend uit een renteverhoging in de VS.
Afkoeling
Het land kan een exit van de Fed wel hebben. De belangrijkste risico’s vloeien mijn inziens voort uit een eventueel tegenvallende groei in China, de Verenigde Staten, Japan en andere belangrijke exportbestemmingen en uit de complexe relatie met Noord-Korea.
De economische groei van Zuid-Korea koelt sinds begin vorig jaar af. De particuliere consumptie heeft last van hoge schuldniveaus en een afnemende groei van het beschikbare inkomen, terwijl de besparingen van gezinnen vorig jaar naar recordhoogte stegen. De investeringen worden gedrukt door een dalend producentenvertrouwen en afzwakkende exportgroei.
Ondanks deze afkoeling was de economische groei vorig jaar 3,3%, iets hoger dan in 2013. Ik verwacht dat de groei in de loop van dit jaar iets aantrekt en in 2015 en 2016 op 3,5% uitkomt. Zuid-Korea zal immers profiteren van een groeiversnelling in de VS, Japan en de eurozone en van de positieve impuls die uitgaat van lagere energieprijzen. Het land is de op drie na grootste netto olie-importeur ter wereld.
Overigens blijven groeipercentages van circa 3,5% flink achter bij de niveaus die bereikt werden in de jaren tussen de Azië-crisis en de mondiale kredietcrisis (gemiddeld 6% in 1999-2007) en de 8% die gemiddeld in de jaren voor de Azië-crisis werd bereikt.
Historisch dieptepunt
Dalende grondstoffenprijzen en de zwakke binnenlandse bestedingen hebben de inflatie omlaag gedreven. Sinds eind 2014 bedraagt de jaarlijkse prijsstijging minder dan 1%, in de afgelopen maanden viel deze zelfs terug tot circa 0,5%. Dat is ruim beneden de doelzone van 2,5 à 3,5% die de Bank of Korea hanteert. De centrale bank heeft de beleidsrente in maart 2015 dan ook met 25 basispunten verlaagd naar een historisch dieptepunt van 1,75%, na twee eerdere verlagingen in augustus en oktober vorig jaar.
Hoewel we verwachten dat de inflatie in de loop van dit jaar weer wat oploopt (tot een jaargemiddelde van 1%) sluiten we een verdere rentestap van 25 basispunten niet uit. De overheidsfinanciën van Zuid-Korea zijn relatief gezond. Het land boekt de laatste jaren telkens begrotingsoverschotten en de staatsschuldquote schommelt rond 35% van het bbp.
De overheid heeft dus ruimte om te stimuleren. Medio vorig jaar werd een stimuleringspakket van circa 3% van het bbp gepresenteerd. Verder heeft de overheid verschillende belastingmaatregelen doorgevoerd ter ondersteuning van de particuliere consumptie. Toch heeft de overheid eind vorig jaar juist bezuinigd, omdat de belastingopbrengsten door de groeivertraging waren teruggelopen. Al met al is de overheid terughoudend met grootschalige budgettaire stimulering.
Doorbijten
De Zuid-Koreaanse economie leunt sterk op de export. In 2014 kwam de totale export van goederen en diensten overeen met 51% van het bbp. Dat is hoger dan in de andere grote Aziatische landen, zoals China, India en Indonesië. Toch is de exportgroei in de afgelopen jaren sterk terugvallen. Dat komt deels door de geleidelijke groeivertraging in China en de groeiterugval van Japan, respectievelijk de eerste en derde exportbestemming, maar ook door de sterke Zuid-Koreaanse won.
Overigens is de invoergroei door de appreciatie van de won en de zwakke binnenlandse vraag nog sterker gedaald. Al met al hebben de overschotten op de handelsbalans en de lopende rekening nieuwe records bereikt. Het overschot op de lopende rekening komt overeen met circa 6% van het bbp. En het op de export georiënteerde groeimodel is kwetsbaarder geworden door de waardestijging van de won ten opzichte van de Japanse yen en de euro.
Deze vloeide voort uit het expansieve en onconventionele beleid in Japan en de eurozone. In de afgelopen jaren is de won 65% meer waard geworden in vergelijking met de yen en de euro. Hierdoor heeft Zuid-Korea een concurrentienadeel opgelopen. Weliswaar biedt een onlangs afgesloten handelsverdrag met China op termijn kansen voor exporteurs.
Toch is er op lange termijn meer nodig om het groeimodel van Zuid-Korea te herijken. De autoriteiten richten hun aandacht op aanbodfactoren zoals investeringen in innovatie en de participatie van vrouwen in het arbeidsproces. Ook trachten ze met geringe stimulering de particuliere consumptie op te krikken. Een wezenlijke aanpassing van het groeimodel kost echter doorzettingsvermogen en tijd.
