Eigen haard is goud waard; beleggen in de BV Nederland

0

Nog voor Prinsjesdag was het groot nieuws: er komt een nationaal investeringsfonds van tientallen miljarden euro’s om de Nederlandse economie te versterken. Dit fonds moet de Nederlandse economie toekomstbestendig maken. Het fonds wordt gefinancierd met een hogere staatsschuld, wat snel een probleem kan worden als de economie verslechtert.

Eigen haard is goud waard; beleggen in de BV Nederland

Ook (institutionele) beleggers als pensioenfondsen en verzekeraars worden vaak gevraagd om de Nederlandse economie te stimuleren. Maar is dat wel handig of verstandig? In dit artikel bekijken we de huidige stand van zaken om te beoordelen of eigen haard inderdaad goud waard is.

Home bias

Home bias is een veel gebruikte term in de financiële sector en betekent de neiging van beleggers om in eigen land te beleggen. Vaak is er over nationale bedrijven makkelijker nieuws beschikbaar, waardoor beleggers het idee hebben dat ze meer over deze bedrijven weten en dus minder risico lopen. Dat eerste is zeker waar, maar het tweede waarschijnlijk niet. Diverse onderzoeken, waaronder een bekend onderzoek van Tversky en Kahneman, tonen aan dat meer kennis niet altijd leidt tot betere beslissingen of betere voorspellingen.

Met name particuliere beleggers lijken een voorkeur voor beleggen in eigen land te hebben.

Directe Nederlands aandelenbezit in portefeuille huishoudens (2018K2)

Bron: De Nederlandsche Bank

Nederlandse pensioenfondsen en verzekeraars hebben minder een home bias, omdat de beleggingsportefeuilles redelijk internationaal gediversifieerd zijn voor een betere rendement-risicoverhouding. Volgens de inmiddels ter ziele gegane Nederlandse Investeringsinstelling (NLII) beleggen pensioenfondsen in 2018 al circa 12% van hun vermogen in Nederland, terwijl de Nederlandse economie ongeveer 1% van de wereldeconomie is. Verzekeraars beleggen zelfs 40% in Nederland. Dit betreft wel veelal obligaties en hypothecaire leningen.

De rol van institutionele beleggers in de Nederlandse economie

Bron: NLII

Corporate governance en langetermijnvisie
Tot zover de theorie. Want er is een aantal redenen waarom Nederlandse institutionele beleggers (nog) meer in hun thuismarkt moeten beleggen.

Het belangrijkste argument is dat het rendement op Nederlandse aandelen structureel hoger is dan in andere landen. Sinds 1970 is het rendement op Nederlandse aandelen 188% hoger dan het rendement van de wereldaandelenindex.

Relatieve performance van Nederland, Zweden, en Europa versus MSCI World Index

Bron: Refinitiv Datastream, 21 november 2019

Dat hogere rendement komt onder andere doordat is gebleken dat Nederlandse bedrijven eerder worden overgenomen (met een mooie overnamepremie voor de zittende aandeelhouders). Morgan Stanley heeft laatst onderzoek gedaan naar de kansen dat een beursgenoteerd bedrijf zou worden overgenomen.

Naast een aantal logische factoren, zoals de markt- en schuldenpositie, bleek ook het feit dat als een bedrijf Nederlands was een bovengemiddeld scorende factor (overigens gold dat ook voor Engelse bedrijven). Dit kwam voornamelijk door het open karakter van een land als Nederland. Dat is prima, zolang het mes aan twee kanten snijdt. Als bijvoorbeeld een Frans bedrijf een Nederlands hightechbedrijf of een bank zou willen overnemen, is dat in principe toe te juichen. Andersom zou het in theorie ook moeten kunnen, al blijkt dat in de praktijk een stuk lastiger. Hierdoor worden veel Nederlandse beursgenoteerde parels opgekocht, maar worden er door Nederlandse bedrijven niet of nauwelijks buitenlandse overnames gedaan. Dat is op zich een spijtige ontwikkeling, ook omdat een Nederlands beursgenoteerd bedrijf naast economische bedrijvigheid voor een aantal positieve neveneffecten zorgt. Vaak zitten zowel het management als de fiscale en juridische teams in Nederland; dit geeft Nederland een internationale uitstraling en de veelal goedbetaalde banen zijn goed voor de consumentenbestedingen.

De rendementen op Nederlandse aandelen zijn bovendien structureel hoger vanwege de goede corporate governance (ook wel: goed ondernemingsbestuur). Iedere belegging in een bedrijf begint met een oordeel over het management. In een bedrijf zonder goed bestuur moet je überhaupt niet beleggen. Dat is ook de conclusie van Mats Andersson, oud-bestuurder van het Fourth Swedish National Pension Fund. Hij kwam tot dit inzicht toen hij vanwege internationalisatie van de beleggingsportefeuille met name de Zweedse aandelen moest verkopen. Zweedse aandelen doen het echter (evenals Nederlandse aandelen) structureel beter dan de rest van de wereld. Inderdaad: de MSCI Zweden index heeft de wereldwijde index sinds 1970 met maar liefst 294% verslagen (en voor de volledigheid melden we dat de MSCI Europe index in lijn presteerde met de wereldaandelenindex). De koers-winstverhouding van Zweedse aandelen ligt dan ook gemiddeld 15% hoger dan die in de rest van Europa. Onderzoek leerde Andersson dat dit komt door de goede corporate governance in combinatie met de langetermijnvisie van deze bedrijven. Deze twee aspecten zijn aan elkaar gekoppeld: de reden dat Zweedse bedrijven aan hun langetermijnvisie kunnen vasthouden, komt doordat veel Zweedse bedrijven voor een belangrijk deel in handen is van maar één grootaandeelhouder; vaak de oprichtersfamilie. Dit biedt stabiliteit aan de ene kant en een duidelijk doel aan de andere kant voor het bestuur om naartoe te werken.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat beursgenoteerde familiebedrijven het op lange termijn vaak beter doen. Heineken is daar een mooi Nederlands voorbeeld van. Overigens moet je wel waarborgen dat het bedrijf goed bestuurd wordt en dat de grootaandeelhouders ook in gelijke mate jouw belangen zullen behartigen. Zonder de steun van een grootaandeelhouder is de kans groot dat bedrijven zich te veel richten op de korte termijn. De Zweedse bedrijven kunnen zich door het karakter van een familiebedrijf meer op de lange termijn richten. Als een bedrijf open en bloot staat aan de gure winden van de financiële markten, vallen ze snel ten prooi aan activistische hedgefondsen. Deze hedgefondsen hebben winstmaximalisatie op korte termijn ten doel. Dat hebben we in het verleden bij AKZO-Nobel en Unilever gezien. Helaas zijn er in Nederlands relatief minder rijke familiebedrijven in vergelijking met Zweden. Maar wij hebben wel institutionele beleggers als pensioenfondsen en verzekeraars, die zelf meer in de thuismarkt kunnen beleggen.

Beleggen in de bv Nederland

Pensioenfondsen en verzekeraars moeten echter niet gezien worden als melkkoe. Er wordt veel druk gelegd op pensioenfondsen om het vermogen aan te wenden voor allerlei maatschappelijke problemen. Maar als het rendement onvoldoende is, worden pensioenfondsen en verzekeraars er wel op afgerekend. In dat geval verzaken zij hun fiduciaire plicht, worden pensioenen gekort en gaan de premies omhoog.

Ook de toezichthouder heeft een mening over meer beleggen in Nederland. Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen Gisella van Vollenhoven waarschuwde recentelijk voor teveel beleggen in eigen land. Zij doelde daarmee vooral op de infrastructurele investeringen.

Te veel beleggen in Nederland is een risico, omdat institutionele beleggers dan erg gevoelig zijn voor Nederlandse economische cycli. Als het economisch slecht gaat met Nederland, dreigt er een drievoudige catastrofedeelnemers raken hun baan kwijt, hun huis staat onder water en de pensioenpremies stijgen (of het pensioen daalt).

Gisella van Vollenhoven
Divisiedirecteur Toezicht Pensioenfondsen

Deze argumentatie gaat wat ons betreft niet op voor Nederlandse aandelen. De meeste beursgenoteerde Nederlandse bedrijven zijn qua afzetmarkten sterk geïnternationaliseerd. Van de grote AEX-bedrijven wordt de omzet afkomstig uit Nederland niet eens meer gepubliceerd, omdat het zo’n bescheiden percentage is. Bovendien is de Nederlandse economie ook dermate open, dat onze economische cyclus vooral de resultante is van internationale ontwikkelingen.

Institutionele beleggers zouden vanwege het robuustere en relatief betere rendement een belangrijker deel in Nederlandse bedrijven moeten beleggen. We zien langzamerhand al een groeiende belangstelling. Het aanmerkelijk belang van APG in ForFarmers is daar een klein voorbeeld van. Ook Pensioenfonds Metaal & Techniek heeft recentelijk haar allocatie naar Nederlandse aandelen verhoogd van 1,8% naar 2,7%. In het totaal belegt het fonds ruim 15% van het totale belegde vermogen in Nederland. Ook zitten relatief veel private-equitybeleggingen van de pensioenfondsen in Nederlandse bedrijven. Via private equity hebben beleggers in ieder geval meer directe zeggenschap.

Het Zweedse voorbeeld laat zien dat dat erg winstgevend kan zijn. Zoals aangegeven kan goede corporate governance in combinatie met een stabiel aandeelhouderschap op lange termijn erg winstgevend zijn. Op deze manier krijgen pensioenfondsen en verzekeraars een dubbel resultaat: het is goed voor de Nederlandse economie en goed voor het financieel rendement.

Voor het beleggen en investeren in de bv Nederland lijkt dan ook het uitgangspunt: eigen haard is goud waard!

Anderen bekeken ook:

Deel dit artikel

Over de auteur

Corné van Zeijl

Corné startte zijn carrière bij ACTIAM in september 1994 als portfoliomanager, verantwoordelijk voor het beheer van zowel aandelen als obligaties. Hij is betrokken bij de samenstelling van ACTIAM’s modelportefeuilles. Corné is een bekend spreker in verschillende media en op conferenties en schreef verschillende boeken (o.a.: ”Centen en sentiment”, een boek over de psychologische aspecten van het gedrag van beleggers). Corné begon zijn carrière in 1986 bij Staalbankiers als analist en werkte o.a. voor Robeco Effectenbank, Zurich Insurance en SNS REAAL. Corné is afgestudeerd in Bedrijfseconomie aan de Haagsche Hoogeschool, VBA-gecertificeerd en is geregistreerd als Investment Manager bij het Dutch Securities Institute.


Kennispartners

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies om u de beste surfervaring te geven. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op 'Accepteren' hieronder, dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten